DEFINICJA STRESU
Słowo stres pochodzi z języka angielskiego i ze względu na podłoże etymologiczne oznacza nacisk, presję, napięcie, obciążenie. W sensie psychologicznym stres jest reakcją naszego organizmu na rozmaite wydarzenia, które nas spotykają i które wymagają mobilizacji sił, aby z nimi sobie poradzić. Często jest związany z naszymi oczekiwaniami i lękiem,
że z czymś sobie nie poradzimy lub coś będzie dla nas za trudne, np. klasówka, egzamin szkolny. Stres pojawia się również wtedy, gdy coś nam zagraża (mniej lub bardziej realnie), np. choroba własna lub kogoś bliskiego, powódź, dokuczanie ze strony rówieśników. Wielu z nas odczuwa stres, gdy dotykają nas wydarzenia, które uważamy za niemiłe i przykre, ale to uczucie towarzyszy ludziom również podczas pozytywnych wydarzeń, takich jak: przeprowadzka, wakacje, ślub, lub poznanie nowej osoby.
Darmowa grafika do druku - do pobrania ze strony Happy Life
RODZAJE STRESU – KRYTERIUM JAKOŚCIOWE
EUSTRES
Tak zwany „dobry stres” mobilizuje, dodaje siły, energii, determinacji do wykonania działania i wykrzesania z siebie energii. Dzięki bodźcom z zewnątrz jesteśmy w stanie reagować instynktownie na określone wydarzenie. Eustres motywuje, skutecznie wspomaga procesy myślowe, przyspiesza podejmowanie działania. Stresory motywujące człowieka do wysiłku i osiągnięć życiowych – dobry stres (good stres) lub eustres.
DYSTRES
Epizodycznie występujący stres nie ma nic wspólnego z degradującym, wycieńczającym „złym stresem”, który sieje spustoszenie w organizmie. Przewlekle napięcie nerwowe skutecznie dezorganizuje życie. Zaburzeniu ulegają funkcje fizyczne i psychiczne. Dystres działa długofalowo, dlatego osoba zestresowana łatwo ulega kolejnym psychicznym kontuzjom, gorzej radzi sobie z problemami dnia codziennego, częściej choruje.
Stresory niosące cierpienie i dezintegrację psychiczną charakteryzowane są pojęciem zły stres (bad stress) i dystres (distress) [4]
Czynniki środowiskowe, osobiste doświadczenia, zdrowie fizyczne, wsparcie najbliższych, sytuacja finansowa i wiele innych czynników wpływa na sposób odczuwania trudnych emocji i stresu. Równowaga psychiczna może zostać zachwiana w najmniej spodziewanym momencie.
Każdy z nas boryka się z problemami dnia codziennego, zmaga z trudnościami i mierzy z ambiwalentnymi uczuciami, jednak nie każda osoba zmaga się z brakiem umiejętności, jaką jest radzenie sobie ze stresem.
Poszczególne fazy rozwoju psychospołecznego (okresy cyklu życiowego), wiążą się z obecnością kryzysów psychologicznych. Człowiek na każdym etapie swojego życia próbuje sprostać tym wyzwaniom. Młodzieńczość wiąże się z poszukiwaniem tożsamości i rozproszeniem, wczesna dorosłość z intymnością i izolacją, średnia dorosłość z produktywnością i stagnacją, a starość z integracją i utratą nadziei.
16 TECHNIK: JAK POKONAĆ STRES
-
Zachowaj pozytywne nastawienie.
-
Zaakceptuj, że istnieją zdarzenia, których nie możesz kontrolować.
-
Bądź asertywny, a nie agresywny. Podkreślaj swoje uczucia, opinie lub przekonania, zamiast być defensywnym lub pasywnym czy złym.
-
Znajdź swój sposób na redukcję stresu.
-
Ucz się technik relaksacyjnych i ćwicz. Spróbuj medytacji, jogi lub tai-chi.
-
Ćwicz regularnie. Twój organizm lepiej radzi sobie ze stresem, gdy jest w dobrej kondycji.
-
Jedz zdrowe, dobrze zbilansowane posiłki.
-
Naucz się efektywniej zarządzać czasem.
-
Podejmuj próby zachowania codziennej rutyny ‒ stałe pory przywracają ład, harmonię, a natłok zmian jest stresogennym wyzwaniem.
-
Odpowiednio ustalaj granice i naucz się odmawiać prośbom, które spowodowałyby nadmierny stres w twoim życiu.
-
Znajdź czas na hobby, zainteresowania i relaks. Podejmuj przyjemne aktywności. Możesz stworzyć własną listę przyjemności: przerwa w obowiązkach na rozluźnienie mięśni, gry planszowe, aromatyczna kąpiel, czytanie, słuchanie muzyki, przytulanie kota, zabawa z psem, ciepła herbata itp. Rozpieszczaj się i rób coś co bardzo lubisz.
-
Odpoczywaj i zadbaj o regularny sen. Twoje ciało potrzebuje czasu na regenerację po stresujących wydarzeniach.
-
Nie używaj alkoholu, substancji psychoaktywnych.
-
Szukaj wsparcia społecznego. Spędzaj czas z tymi, których lubisz. Zapewnij sobie wsparcie innych i bądź na bieżąco w kontakcie z najbliższymi.
-
Rozmawiaj o swoich obawach i emocjach z osobami, do których masz zaufanie. Unikaj osób obciążających, raniących, wybieraj te, które realnie potrafią zrozumieć i wysłuchać.
-
Poszukaj wsparcia i nie bój się prosić o pomoc. Szukaj pomocy u psychologa, aby nauczyć się zdrowych sposobów radzenia sobie ze stresem.
STRES W SZKOLE
Stres w szkole jest powszechnym zjawiskiem, które dotyka różnych grup osób. Najbardziej narażeni na stresowe sytuacje w szkole są:
Uczniowie:
-
Nadmiar obowiązków: Wysokie wymagania edukacyjne, prace domowe, sprawdziany i egzaminy.
-
Presja rówieśników: Związana z akceptacją w grupie, mobbingiem czy rywalizacją.
-
Problemy osobiste: Sytuacje rodzinne, problemy zdrowotne, problemy emocjonalne.
-
Zajęcia pozalekcyjne: Dodatkowe kursy, treningi sportowe i inne aktywności.
Nauczyciele:
-
Obciążenie pracą: Duża liczba obowiązków, przygotowanie do zajęć, sprawdzanie prac.
-
Wysokie oczekiwania: Presja wyników, potrzeba dostosowania się do różnych potrzeb uczniów.
-
Problemy z dyscypliną: Zarządzanie zachowaniem uczniów i utrzymanie porządku w klasie.
-
Zmiany w systemie edukacji: Adaptacja do nowych programów nauczania i przepisów.
Rodzice:
-
Oczekiwania wobec dzieci: Pragnienie, aby dzieci osiągały wysokie wyniki.
-
Wsparcie edukacyjne: Pomoc w odrabianiu lekcji i przygotowywaniu się do egzaminów.
-
Balans między pracą a życiem rodzinnym: Trudności w łączeniu obowiązków zawodowych z opieką nad dziećmi.
-
Wszystkie te grupy mogą doświadczać stresu z różnych powodów, co może wpływać na ich samopoczucie i zdrowie psychiczne. Ważne jest, aby szkoły oferowały wsparcie psychologiczne oraz promowały zdrowe strategie radzenia sobie ze stresem.