top of page

Cyberprzemoc

49-512.png
45s.png

"Zjawisko cyberprzemocy najkrócej definiuje się jako przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Owe technologie to głównie Internet oraz telefony komórkowe. Część definicji ogranicza stosowanie terminu „cybebullying”,czy „cyberprzemoc” wyłącznie do przemocy rówieśniczej, inne nie stawiają ograniczeń wiekowych, nie wątpliwie jednak najczęściej terminów tych używa się właśnie w kontekście przemocy wśród najmłodszych. 

Podstawowe formy zjawiska to nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem Sieci, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem Sieci oraz podszywanie się w Sieci pod kogoś wbrew jego woli. Do działań określanych mianem cyberprzemocy wykorzystywane są głównie: poczta elektroniczna, czaty, komunikatory, strony internetowe, blogi, serwisy społecznościowe, grupy dyskusyjne, serwisy SMS i MMS.

50S.png
44s.png

Zjawisko cyberprzemocy może dotyczyć każdego, niezależnie od płci, wieku, poglądów politycznych,  orientacji seksualnej. Statystycznie częściej dzieci z niepełnosprawnościami, o innej orientacji seksualnej, ale również, ofiara nie musi mieć szczególnych cech. Co 5 ofiara  przemocy tradycyjnej jest ofiarą cyberprzemoc.

Cechy cyberprzemocy

49-512.png

TRWAŁOŚĆ

MOŻLIWOŚĆ WYSZUKIWANIA

KOPIOWALNOŚĆ

  • różne agresywne materiały, nawet jeśli zostaną usunięte np. z portalu społecznościowego albo forum, często są już skopiowane i przechowywane w innych miejscach (np. prywatnych komputerach, telefonach)

  • każdy, nawet niezainteresowany, może wyszukać i znaleźć w Internecie agresywne treści

  • dane zdjęcie, czy tekst można bez trudu skopiować na własny komputer albo telefon

sphere-6522553_1280_edited.png
cyberprzemoc.png

WYSTĘPOWANIE "NIEWIDZIALNEJ PUBLICZNOŚCI"

  • tak jak tradycyjna przemoc może odbywać się w obecności kilku, kilkunastu osób, tak odbiorcami przemocy cyfrowej mogą być setki tysięcy. Jednym z mechanizmów przemocy jest "utrata twarzy" - młodzi ludzie przeżywają wstyd i upokorzenie, gdy są ośmieszani lub bici na oczach innych osób. W przypadku przemocy cyfrowej ci "inni" są niezidentyfikowani. Upokarzający filmik mogą zobaczyć przyjaciele, rodzice itp.

MOŻLIWOŚĆ ZACHOWANIA ANONIMOWOŚCI

BRAK BEZPIECZNEGO AZYLU

  • sprawcy przemocy czują się pewniej, bo zachowują (pozorną) anonimowość; sama ofiara przeżywa taką sytuację jako trudniejszą. Niewiedza kto jest sprawcą przemocy jest bardziej stresująca, powoduje uogólniony niepokój i stan nieufności

  • przed tradycyjną formą przemocy możemy się schronić (przemknąć szybko przez korytarz szkolny, przebywać w towarzystwie nauczyciela, wreszcie wrócić do domu i we własnym pokoju poczuć się bezpiecznie), jednak na przemoc cyfrową jesteśmy narażeni cały czas, kiedy tylko jesteśmy podpięci do Internetu albo mamy włączony telefon - i w szkole, i we własnym domu - nie ma więc bezpiecznego miejsca, gdzie można by się przed nią schronić

NIEOGRANICZONY DOSTĘP DO OFIARY

  • sprawca przemocy nie musi się zaczajać, planować atak na ofiarę, kontrolować otoczenia, wysyła w świat "wirtualny cios", który prędzej czy później dosięgnie ofiary

wifi-1290667_1280_edited.png

INNY PROFIL SPRAWCY

  • tak jak w przypadku tradycyjnej przemocy duże znaczenie ma siła fizyczna i wsparcie stronników, tak w przypadku przemocy cyfrowej te czynniki tracą na znaczeniu. Wśród najważniejszych różnic można wymienić, że sprawcami przemocy cyfrowej częściej niż realnej są dziewczyny oraz uczniowie słabsi (często doświadczający tradycyjnej formy przemocy

Ponadto w przypadku cyberprzemocy mówimy o dwóch efektach: 

​

  • sprawca nie odbiera sygnałów wysyłanych przez ofiarę - nie widzi jej reakcji, cierpienia, krzywdy - to jeden z najtrudniejszych mechanizmów, ponieważ trudniej jest o empatię, poczucie wstydu i winy, świadomość wyrządzonej krzywdy (dlatego tak ważna jest rozmowa, uświadamiania, pokazywanie konsekwencji). Mechanizm ten przypomina tzw. "efekt kabiny pilota", czyli zjawisko dzięki któremu pilotom samolotów bojowych łatwiej zrzucać bomby na niewinną ludność, ponieważ nie widzą swoich ofiar i traktują je przedmiotowo.

​

  • efekt "nieznajomego z pociągu" - czyli rozhamowanie, pozwalanie sobie na więcej niż w realnym życiu, ponieważ w sieci, schowani za "nickiem", jesteśmy anonimowi i inni pozostają dla nas często anonimowi - ten mechanizm odpowiada często za incydentalne akty przemocy wobec nieznanych sobie osób (np. podczas ożywionej dyskusji na forum).

​

* Bałutowski, Dawid. Przemoc cyfrowa - od złośliwych komentarzy po prześladowanie. W: V Krajowa Konferencja Nauczycieli Bibliotekarzy : Wrocław, 14-15 kwietnia 2011 r.[Materiały konferencyjne], s. 32-33.

bottom of page