O kompetencjach

W szybko zmieniającym się świecie o licznych wzajemnych powiązaniach, każdy będzie potrzebował szerokiego spektrum umiejętności i kompetencji oraz będzie musiał stale je rozwijać przez całe życie.

Celem kompetencji kluczowych zdefiniowanych w niniejszych ramach odniesienia jest zapewnienie podstaw dla osiągnięcia bardziej demokratycznych społeczeństw, w których panuje większa równość. Stanowią one odpowiedź na potrzebę trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, spójności społecznej i dalszego rozwoju kultury demokratycznej.

Głównymi celami ram odniesienia są:
a) określenie i zdefiniowanie kompetencji kluczowych koniecznych do uzyskania szans na zatrudnienie, samorealizacji, bycia aktywnym obywatelem i włączenia społecznego;
b) dostarczenie osobom odpowiedzialnym za wyznaczanie kierunków polityki, organizatorom kształcenia lub szkolenia, kadrze dydaktycznej, pracodawcom oraz osobom uczącym się narzędzia referencyjnego na poziomie europejskim;
c) wsparcie wysiłków podejmowanych na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym
i lokalnym na rzecz wspomagania rozwoju kompetencji w perspektywie uczenia się przez całe życie.

Definicja

Kompetencje kluczowe są definiowane jako połączenie wiedzy, umiejętności i postaw, przy czym:
a) wiedza składa się z faktów i liczb, koncepcji, idei i teorii, które są już ugruntowane i pomagają zrozumieć określoną dziedzinę lub zagadnienie;
b) umiejętności definiuje się jako zdolność i możliwość realizacji procesów i korzystania z istniejącej wiedzy do osiągania wyników;
c) postawy opisują usposobienie i sposoby myślenia służące działaniu lub reagowaniu na idee, osoby lub sytuacje.

Wszystkie kompetencje kluczowe uważa się za jednakowo ważne; każda z nich może przyczynić się do udanego życia w społeczeństwie. Kompetencje mogą być stosowane w wielu różnych kontekstach i rozmaitych powiązaniach. Ich zakresy się pokrywają i są ze sobą powiązane; aspekty niezbędne w jednej dziedzinie wspierają kompetencje w innej. Takie umiejętności jak myślenie krytyczne, rozwiązywanie problemów, praca zespołowa, umiejętność porozumiewania się i negocjowania, umiejętności analityczne, kreatywność i umiejętności międzykulturowe są elementem wszystkich kompetencji kluczowych.

Rodzaje

W ramach odniesienia ustanowiono osiem kompetencji kluczowych:
a) kompetencje w zakresie czytania i pisania;
b) kompetencje językowe;
c) kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
d) kompetencje cyfrowe;
e) kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się;
f) kompetencje obywatelskie;
g) kompetencje w zakresie przedsiębiorczości;
h) kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Poziomy kompetencji

a) planowanie, organizowanie i ocenianie własnego uczenia się

b) skuteczne porozumiewanie się w różnych sytuacjach

c) efektywne współdziałanie w zespole

d) rozwiązywanie problemów w twórczy sposób

e) sprawne posługiwanie się komputerem

Zobacz artykuł

Dokumenty

ZALECENIE RADY w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie - wniosek i załącznik

Podstawy programowe

Zobacz dokumenty

Rodzaje

W ramach odniesienia ustanowiono osiem kompetencji kluczowych:
a) kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
b) kompetencje wielojęzyczności;
c) kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
d) kompetencje cyfrowe;
e) kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się;
f) kompetencje obywatelskie;
g) kompetencje w zakresie przedsiębiorczości;
h) kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Poziomy kompetencji

a) planowanie, organizowanie i ocenianie własnego uczenia się

b) skuteczne porozumiewanie się w różnych sytuacjach

c) efektywne współdziałanie w zespole

d) rozwiązywanie problemów w twórczy sposób

e) sprawne posługiwanie się komputerem

Zobacz artykuł

Dokumenty

ZALECENIE RADY w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie - wniosek i załącznik

Podstawy programowe

Zobacz dokumenty

Rozwijanie kompetencji

Kluczowe kompetencje - odpowiedź na wyzwania przyszłości (Kończy się świat jaki znamy)

- Przyszłość niejasna, nieodgadniona, płynna – potrzeba całożyciowego uczenia się, nieustannej „czujności”

- Szybkie zmiany – potrzeba elastyczności, mobilności, przekwalifikowywania się

- Rozwój techniki i nauki – dezaktualizacja wąskiej, specjalistycznej wiedzy
- Kryzys zewnętrznie stanowionych norm - potrzeba samodzielności, samodecydowania, świadomego działania

- Kryzys autorytetów – samodzielne konstruowanie wartości

- Indywidualizacja – potrzeba przedsiębiorczego, twórczego działania zgodnie z własnym „ja” (zasobami, predyspozycjami)
- Mnogość łatwo dostępnych danych (chaos informacyjny) – potrzeba krytycznej analizy, selekcji faktów, interpretacji, odnajdywania się w informacyjnym szumie

- Atomizacja społeczna – potrzeba budowania dobrych relacji

- Wielokulturowość – potrzeba rozpoznania kultur, umiejętności pracy w wielokulturowych zespołach

- Decentralizacja – potrzeba świadomego decydowania o sprawach wspólnoty

z wykładu dr Tomasza Tokarza z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu

Zobacz prezentację