Fakty
Wielu ludzi chce umrzeć w pewnym momencie życia, a pomysł dokonania samobójstwa przynajmniej czasami pojawia się w ich świadomości. W naszej kulturze, ludzie mogą uświadomić sobie możliwość dokonania samobójstwa, stanowiącego wyjście awaryjne z nieszczęśliwej sytuacji życiowej zanim rozpoczną naukę w szkole.
Przynajmniej 75% spośród tych, którzy dokonują samobójstwa mówi o tym zamiarze wcześniej. Mogą oni mówić o samobójstwie, prosić o pomoc, grozić, że się zabiją lub żartować z tego. W niektórych przypadkach, sygnał jest pośredni, np. uporządkowanie wszystkich spraw w swoim życiu (spłacenie długów, oddawanie swojej własności, przeprosiny).
https://pedagogikaspecjalna.tripod.com/notes/suicidal.htm
Młodzi ludzie, niestety coraz częściej czują się samotni. Doświadczają poczucia izolacji i odrzucenia. Dzieci mogą mieć trudności w radzeniu sobie z emocjami, frustracją, gniewem, smutkiem czy też z rozczarowaniem. Dodatkowo depresja i stany lękowe to problemy, z którymi boryka się wiele osób w tym wieku. Doświadczają one ponadto presji i stresu związanego z nauką. Kolejne czynniki zwiększające ryzyko to przemoc i wszelkiego rodzaju nadużycia, w tym seksualne.
Przytoczone dane Komendy Głównej Policji (KGP) obejmują jedynie zarejestrowane przypadki samobójstw i prób samobójczych (PS), z pominięciem nieujawnionych bądź nierozpoznanych zachowań samobójczych (S). Szacuje się, że stosunek ogólnej liczby PS niezakończonych zgonem do dokonanych samobójstw wynosi około 10, wiadomo jednak, że jego wielkość zależy od grupy wiekowej i jest istotnie wyższy w okresie adolescencji. Samobójstwo jest jedną z głównych przyczyn zgonów młodzieży – w Polsce na drugim miejscu listy zgonów
Eksperci komentujący te dane biją na alarm. Twierdzą, że młodzi ludzie czują się samotni, a nawet izolowani. Coraz częściej bywają też ofiarami przemocy i sami sobie z tym nie poradzą. Nie mają też odpowiedniego wsparcia rodziców, ale także szkół, które są skoncentrowane głównie na nauczaniu i wynikach. Otoczenie z kolei bagatelizuje problemy zdrowia psychicznego. I tak nakręca się niebezpieczna spirala.
Najmłodsze osoby targające się na swoje życie były w przedziale wiekowym 7-12 lat. Takich sytuacji było np. 5 w województwie małopolskim oraz 7 w województwie dolnośląskim. Wiadomo, że 2 osoby w takim przedziale wiekowym zmarły.
https://politykazdrowotna.com/artykul/rekordowa-liczba-samobojstw/945661
Samobójstwo jest obecnie najczęstszą (po wypadkach komunikacyjnych) przyczyną śmierci wśród dzieci i nastolatków.
Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami zaburzenia depresyjne są diagnozowane u 19–32% młodzieży w wieku 13–17 lat, a w okresie adolescencji dziewczynki chorują 2 razy częściej niż chłopcy.
Im starsza grupa wiekowa, tym większy odsetek samobójstw - potwierdza się zarówno w wypadku państw, gdzie wskaźnik samobójstw jest wysoki, jak i tych, gdzie jest niski.
https://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/102000121
Namawianie do popełnienia zamachu samobójczego jest karalne
Gdyby w konkretnym przypadku okazało się, że zachęta do popełnienia samobójstwa ze strony internetowej mogła mieć wpływ na podjęcie decyzji i próby samobójczej, mielibyśmy ewidentnie do czynienia z przestępstwem z art. 151 k.k., choć wykazanie związku treści internetowych z próbą popełnienia samobójstwa może być trudne.
Terminy
Hikikomori
Wirus samotności
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych
Interwencja kryzysowa
Interwencja kryzysowa w terapii to forma krótkoterminowej pomocy, która jest udzielana osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej lub emocjonalnej, będącym w kryzysie
Myśli samobójcze [suicydalne]
Fantazje, myśli, plany, urojenia na temat własnej śmierci. Mogą to być myśli o swoim pogrzebie, wyobrażenia zadania sobie śmierci itp.
Najnowsza wersja Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób definiuje myśli samobójcze jako „myśli, wyobrażenia lub rozmyślania o możliwości zakończenia swojego życia, od myślenia, że lepiej byłoby umrzeć, po formułowanie skomplikowanych planów”.
https://www.theraplatform.com/blog/605/suicidal-ideation-icd-10
Próba samobójcza [suicydalna]
Zachowanie mające na celu uszkodzenie własnego ciała z intencją odebrania sobie życia. W problematyce zachowań samobójczych warto zwrócić uwagę na czynniki mające wpływ na pojawienie się kryzysu samobójczego.
Samobójstwo
Działanie zakończone zgonem jednostki. Klasyczne rozumienie przedstawił Emil Durkheim i określa je jako każdy przypadek śmierci będący wynikiem bezpośredniego lub pośredniego negatywnego lub pozytywnego działania, wykonanego przez samą ofiarę, która wie, jaki będzie rezultat tego działania.
https://mcps.com.pl/wp-content/uploads/2023/08/prezentacja-31-lipca-1.pdf
Samookaleczenia
Celowe uszkadzanie własnego ciała w sposób, który nie ma na celu zakończenia życia. Najczęstsze formy samookaleczeń to cięcie, oparzenia, uderzenia, zadrapania oraz wyrywanie włosów.
Samobójstwo
SARS
Skala Aktualnego Ryzyka Samobójczego powstała, by wspomagać lekarzy psychiatrów podejmujących medyczne i prawne decyzje w trakcie hospitalizacji psychiatrycznych. Umożliwia ona ocenę ryzyka wystąpienia zachowań samobójczych na dwa sposoby: ilościowy (określony sumą punktów) oraz jakościowy (określony kryteriami wysokiego ryzyka).
Suicidium, suicide od sui caedere, „zabić się”
Zachowania samobójcze [suicydalne]
Określenie zbiorcze dla takich zjawisk, jak: próba samobójcza, samobójstwo, myśli tendencje samobójcze. Niezwykle istotną kwestią jest podstawowe rozróżnienie dotyczące samobójstwa i próby samobójczej.
Z91.5 - W wywiadzie samouszkodzenia, próby samobójstwa i otrucia
Z91.51 - Historia osobista zachowań samobójczych
„… samobójstwa nie popełniają ludzie chorzy psychicznie, tylko nieszczęśliwi, którzy wolą zgasnąć od razu, niż wypalać się powoli.”
J.M.R. Michalski, Dwie strony medalu
Zagadnienia związane z problematyką samobójstw wśród dzieci i młodzieży
Czynniki ryzyka myśli samobójczych wśród dzieci i młodzieży
Najczęstsze czynniki ryzyka myśli samobójczych wśród polskich nastolatków. Trudności sprawiające, że nastolatki myślą o samobójstwie.
-
Problemy psychiczne: depresja, lęk, zaburzenia odżywiania, zaburzenia osobowości
-
Problemy społeczne: izolacja, odrzucenie, cyberprzemoc
-
Problemy rodzinne: konflikty, rozwody, przemoc
-
Problemy szkolne: trudności w nauce, mobbing
-
Używanie substancji psychoaktywnych: alkohol, narkotyki
-
Impulsywność i agresja
Objawy ostrzegawcze i sygnały alarmowe
Najtrudniejsze do zauważenia sygnały alarmowe u młodzieży z myślami samobójczymi.
-
Zmiany w zachowaniu: wycofanie, agresja, drażliwość, zmiany w apetycie, zaburzenia snu
-
Wypowiedzi o śmierci, samobójstwie, beznadziei
-
Nagle poprawiony nastrój po okresie depresji
-
Przygotowania do śmierci (np. pisanie listów pożegnalnych)
Wpływ mediów społecznościowych i kultury na myśli samobójcze
Czy istnieje związek między czasem spędzanym w mediach społecznościowych a ryzykiem myśli samobójczych?
-
Idealizacja obrazu ciała i porównywanie się z innymi
-
Cyberprzemoc i hejt
-
Promowanie samookaleczenia i samobójstw w mediach społecznościowych
-
Wpływ treści medialnych na młodzież
Role różnych środowisk w zapobieganiu samobójstwom
Bariery w uzyskaniu pomocy psychologicznej dla młodzieży w małych miejscowościach.
-
Rodzina: k Rola rodziny w zapobieganiu samobójstwom omunikacja, wsparcie, zwrócenie uwagi na sygnały alarmowe
-
Szkoła: programy edukacyjne, szkolenia dla nauczycieli, tworzenie bezpiecznej atmosfery
-
Rówieśnicy: wsparcie, budowanie pozytywnych relacji
-
Specjaliści: psychologowie, psychiatrzy, terapeuci
Metody zapobiegania i interwencji
-
Terapie: poznawczo-behawioralna, psychodynamiczna, rodzinna
-
Grupy wsparcia: dla młodzieży, dla rodziców
-
Edukacja: programy profilaktyczne w szkołach, kampanie społeczne
-
Dostępność pomocy: infolinie, chaty, poradnie
-
Skuteczność różnych form terapii w leczeniu myśli samobójczych
-
Jakie programy profilaktyczne są najbardziej skuteczne w polskich szkołach?
-
Czy rozmowy z rówieśnikami pomagają młodzieży radzić sobie z trudnymi emocjami?
-
Jakie działania w szkole mogłyby zapobiec myślom samobójczym wśród uczniów?
-
Jakie są najskuteczniejsze metody zapobiegania samobójstwom wśród osób z różnymi problemami, np. z depresją?
Konsekwencje myśli samobójczych i prób samobójczych
Długoterminowe skutki prób samobójczych dla jakości życia ocalałych.
-
Wpływ na rodzinę i przyjaciół
-
Długofalowe skutki dla zdrowia psychicznego
-
Stygmatyzacja i wykluczenie społeczne
Cechy osobowości w okresie dorastania mające wpływ na kryzys suicydalny
-
zmienny nastrój,
-
demonstrowanie złości lub zachowanie agresywne,
-
zachowanie antyspołeczne,
-
wyładowywanie się przez zachowania gwałtowne (typu acting-out),
-
silna impulsywność,
-
drażliwość,
-
sztywność myślenia i strategii radzenia sobie ze stresem,
-
mała zdolność rozwiązywania problemów, kiedy pojawiają się trudności,
-
niezdolność dostrzegania rzeczywistości,
-
tendencja do życia w świecie iluzorycznym (złudzeń),
-
fantazje wielkościowe na przemian z poczuciem własnej bezwartościowości,
-
skłonność do doznawania rozczarowań,
-
lęk, szczególnie jako reakcja na niewielkie dolegliwości somatyczne lub niegroźnie rozczarowania,
-
przekonanie, że jest się nieskazitelnym i lepszym od innych,
-
poczucie niższości i braku pewności siebie, które może być maskowane demonstrowaniem własnej wyższości, odrzucaniem innych lub prowokacyjnym zachowaniem wobec kolegów szkolnych i osób dorosłych, z rodzicami włącznie,
-
niepewność co do własnej tożsamości lub orientacji seksualnej,
-
ambiwalentne relacje z rodzicami, innymi dorosłymi oraz przyjaciółmi.
https://danutasowinska.pl/2021/08/12/kryzys-suicydalny-mlodziezy-w-wojewodztwie-pomorskim/
Motywy popychające nastolatki do samobójstwa
-
motyw zemsty: “żeby ich przestraszyć”, “oddam im”, “żeby żałowali”,
-
poszukiwanie zrozumienia: “żeby pokazać jak bardzo kogoś kochałem/kochałam”, “żeby dostać od kogoś pomoc”, “żeby się dowiedzieć czy innym naprawdę na mnie zależy”, “żeby zrozumieli, jak bardzo bardzo zdesperowany/zdespe0rowana się czułem/czułam
https://danutasowinska.pl/2021/08/12/kryzys-suicydalny-mlodziezy-w-wojewodztwie-pomorskim/
„Kiedy mnie już nie będzie, to może ktoś zauważy, że istniałam”
[Z listu pożegnalnego]
Fakty i mity
Fakty i mity na temat samobójstw, pomogą lepiej zrozumieć przez co przechodzi bliska osoba:
-
Rozmowa o samobójstwie zwiększa jego prawdopodobieństwo. – MIT – Szczera i otwarta rozmowa o myślach samobójczych może być dla osoby, która ich doświadcza znakiem, że nie jest osamotniona. To okazja, by podzieliła się swoimi trudnościami i obawami, o których bała się wcześniej mówić.
-
Do prawdziwych samobójstw dochodzi bez wyraźnych sygnałów. – MIT– Wielu samobójców sygnalizuje swój zamiar w różnorodny sposób, a około 8 na 10 z nich mówi wprost o zamiarze pozbawienia siebie życia. Nie lekceważ wszelkich sygnałów!
-
Kto mówi, że chce popełnić samobójstwo, tak naprawdę tylko chce przyciągnąć uwagę innych. – MIT/FAKT – Osoba mówiąca o chęci odebrania sobie życia sygnalizuje w ten sposób, że jest jej skrajnie źle i poszukuje jakiegoś wyjścia, choć na tę chwilę jedynie śmierć wydaje się „dobrym” rozwiązaniem. Owszem, chce przyciągnąć uwagę innych – być może to jedyny sposób, w jaki w tej chwili potrafi poprosić o pomoc!
-
Poprawa po kryzysie zwiastuje koniec ryzyka. – MIT – Większość prób samobójczych zachodzi w okresie poprawy np. po podaniu leków stabilizujących nastrój, gdy pacjent odzyskuje energię do zrealizowania planu. Nagła poprawa nastroju może być również znakiem ulgi, którą odczuwa osoba podjąwszy ostateczną decyzję o pozbawieniu siebie życia. Zachowaj czujność.
-
Samobójstwo popełniają wyłącznie osoby chore psychicznie. – MIT – Z wielu badań wynika, że samobójcy są osobami doświadczającymi dużego cierpienia psychicznego, trudności życiowych, smutku i osamotnienia, co nie musi być oznaką choroby psychicznej. Choroby psychiczne, takie jak depresja, zwiększają ryzyko popełnienia samobójstwa, lecz większość z tych, którzy odebrali sobie życie, jest zdrowa psychicznie.
-
Samobójstwo popełniają tylko biedni/bogaci/starzy/mężczyźni/samotni etc. – MIT – Problem samobójstwa może dotyczyć każdego, niezależnie od płci, wieku, statusu materialnego czy posiadania rodziny.
vampir: „Lato, a od wczoraj leje. Przed południem zmarł Miłosz.”
miki: „Dobry dzień na umieranie. Może w końcu i mnie starczy odwagi. Worek na głowę...”
alien: „Zazdroszczę mu. Pożył, odszedł, ma z głowy.”
beast: „Rodzice są ostatnimi, dla których żyję. Nie ma ich, nigdy nie było.”
Frugo: „Tylko dla psa tego nie robię.”
Children_of_the_corn: „Miałam wesołe dzieciństwo, nikt się nade mną nie znęcał. A świat mnie przeraża. Czuję się zwyczajna, nudna, pospolita. Dzisiaj nikt nie chce być taki. To boli.
Fragmenty czatu na forum internetowym z soboty, 14. sierpnia 2004r.
Cyt za:
