Komunikacja w social media

Forma i układ tekstu w Internecie

Strona www, newsletter, blog oraz media społecznościowe: Facebook, Twitter, Instagram, Pinterest - są to elementy promocji w mediach, które może wykorzystywać biblioteka. Wymienione narzędzia służą do budowania wizerunku, promocji czytelnictwa oraz promocji innych działań placówki. Stosuje się je w różnych celach, kierowane są do różnych odbiorców, jednak obowiązują takie same zasady ich tworzenia.
Jak napisać ciekawy tekst, dzięki któremu czytelnik dowie się o opisywanych działaniach, ale także zatrzyma się dłużej na przeglądanej stronie. 

O czym warto pamiętać pisząc teksty do internetu?

1. Wygląd tekstu a treść - jedni tylko go "omiatają" wzrokiem koncentrując się na tytule i podkreślonych elementach tekstu, inni czytają początek i koniec, a jeszcze inni od początku do końca - słowo po słowie. 

Najczęściej użytkownicy w internecie czytają według wzorca F. Oznacza to, że ich uwaga skupia się na dwóch pierwszych akapitach, dlatego tam warto umieścić najważniejsze informacje. Więcej informacji na ten temat oraz jak wyglądają heatmapy, które pokazują skupienie wzroku czytelników podczas czytania w internecie w artykule Piotra Sobieszczaka Architektura informacji – zadbaj o przekaz na stronie i zweryfikuj, czy masz rację.

Pomimo, że najwięcej osób przegląda stronę internetową wg wspomnianego wzorca F, jednak warto być przygotowanym na wszystkie warianty: także na układ blokowy czy czytanie na raty, czyli opublikowany tekst powinien być napisany dobrze i bezbłędnie - oko przewija tekst, skanuje go, albo czyta wszystko.

Duże znaczenie mają również użyte na stronie kolory: oko bardzo "lubi" czerwony, niebieski, żółty, natomiast nie lubi szarego - w zasadzie nie zauważa go. Inaczej jest z kolorem czcionki - zalecana jest czerń, biel i szarości. Najlepiej, kiedy używany jest jeden krój czcionki, najwyżej dwa pasujące do siebie. Proponowany układ tekstu: wyrównanie do lewej. 

Dużo ciekawych informacji na temat wyglądu tekstu w internecie zawiera artykuł Andrzeja Szelemetko pt. Nie używaj Comic Sans, czyli 10 kroków do lepszego wyglądu tekstu na stronie. W podsumowaniu artykułu znalazły się wskazówki: ​

• Wybierz font czytelny, który pasuje do charakteru strony.

• Jeżeli na stronie korzystasz z więcej niż jednego kroju pisma, to upewnij się, że dobrze razem wyglądają.

• Upewnij się, że wybrane fonty mają wbudowane polskie znaki i zaciągnij odpowiednią wersję na stronę.

• Nie korzystaj z Comic Sans, serio.

• Ustaw odpowiednie rozmiary fontów dla nagłówków i zwykłego tekstu.

• Używaj głównie czerni, bieli i szarości, jako kolorów tekstu.

• Nadaj tekstowi czytelną strukturę za pomocą nagłówków.

• Nie zapychaj strony tekstem, daj mu przestrzeń.

• Wyrównuj tekst głównie do lewej.

• Najważniejsze informacje zawieraj na początkach paragrafów i na początku całego tekstu.

I jeszcze jedna propozycja artykułu omawiającego wygląd tekstu w internecie - ale także w intranecie. W artykule Jak pisać w komunikacji wewnętrznej, żeby chcieli czytać napisanego na podstawie książki Artura Jabłońskiego przez Maję Biernacką można przeczytać:

• Forma ważniejsza niż treść (unikaj pisania długich tekstów ciągiem; stosuj wypunktowania, śródtytuły, akapity, ilustracje),

• Skanowanie, a nie czytanie (tekst powinien być zaprojektowany, a nie napisany; ważna jest forma ułatwiająca scrollowanie i czytanie fragmentów),

• Odbiorca – czy wiesz, kto Cię czyta? (warto scharakteryzować grupy docelowe i zbudować persony),

• Wygląd tekstu (czcionka bezszeryfowa, nawet 16 - aby oko nie męczyło się, odstępy i akapity - 4-6 linijek, nie za dużo kursywy, pogrubień i wielkich liter),

• Język powinien być prosty (krótkie zdania, raczej strona czynna, proste słowa, język korzyści).
   

Co jest ważniejsze - wygląd tekstu czy jego treść? Specjaliści twierdzą, że ze względu na niewielką ilość czasu poświęconego na czytanie w internecie ważniejsza jest forma (wygląd) - jeśli strona będzie miała ciekawą kolorystykę, tekst rozbity na akapity, dodane ilustracje (odpowiednia ilość i dobra jakość), nie za mała czcionka - to jest duża szansa, że użytkownik zatrzyma się na naszej stronie i zapozna się z artykułem, czyli zapozna się z jego treścią. Jednak to wygląd strony skłoni go do tego, a treść ma utrzymać  zainteresowanie i zachęcić do powrotu na stronę. 

"Na zaciekawienie użytkownika masz bowiem zaledwie kilka sekund – jeżeli w tym czasie nie przekonasz go, że warto przystąpić do lektury, opuści stronę i już zapewne nigdy na nią nie zajrzy. Pierwszym elementem, na który użytkownik zwraca uwagę po otwarciu strony, jest forma tekstu – jeśli ona nie będzie zachęcająca, to witryna zostanie natychmiast porzucona. Struktura ma równie istotne znaczenie dla postrzegania witryny przez wyszukiwarki internetowe, dlatego zadbanie o nią oznacza wyższe pozycje w Google" - to fragment artykułu Karola Leszczyńskiego Forma, struktura, układ tekstu – jak powinien wyglądać artykuł w internecie - warto zapoznać się z tekstem.

2. Układ treści - podstawowe założenie content marketingu - to skuteczna treść. Najpierw trzeba przeanalizować poniższe czynniki i rozważyć, czy publikowany temat ma charakter medialny, czy nie. Czy jest to:
- nagłe wydarzenie,
- ciągłość tematu,
- zdarzenie nietypowe,
- powodzenie, sukces,
- wizualność.

Podczas pracy nad tekstem pomogą dwie zasady: odwróconej piramidy oraz 5W - tajnego kodu dobrego newsa. O obu poniżej.

Kiedy twórcy treści internetowych piszą tekst zastanawiają się co chciałby przeczytać użytkownik, co go zainteresuje. Łatwo o chaos, niedopowiedzenie, niedobrą kolejność i... zbyt wiele faktów i słów. Zbyt długi tekst nie jest dobrym tekstem. Dobry jest taki, z którego już nic nie można wyrzucić :)

Zasada odwróconej piramidy podpowiada, że w pierwszej kolejności autor pisze to, co jest najważniejsze, potem dodaje szczegółowe informacje, a na końcu poboczne wątki.

Nie powtarza się tych samych treści! Czytelnik powinien zainteresować się tytułem, lead (lid) zdecydowanie powinien przybliżyć treść i skłonić czytelnika do kliknięcia w "czytaj dalej", a zawarta tam treść powinna być odpowiedzią na obietnicę podaną wcześniej.

Zasada 5W ułatwia decyzję w wyborze kolejności opisu wydarzeń. To odpowiedzi na pytania, które są podstawą dobrego tekstu informacyjnego:
- Kto? (Who) – kto to zrobił/ kto jest organizatorem wydarzenia itd.
- Co? (What) – co się stało/ o co chodzi.
- Gdzie? (Where) – w jakim miejscu miało miejsce zdarzenie.
- Kiedy? (When) – jak dawno miało miejsce zdarzenie.
- Dlaczego? (Why) – dlaczego to się stało/dzieje/będzie się działo.

Do 5W niektórzy dodają jeszcze 1H - czyli jak? 

Może zapamiętanie ułatwi metoda 6 pytań dziennikarskich (zwana metodą Kiplinga) spisana w postaci wierszyka: Sześć służących człowiek ma, dzięki nim wie, co wie. Zwą się dlaczego, co i jak, kiedy, kto i gdzie. 

 (Parnes, Noller i Biondi, 1977)

Tę zasadę warto stosować w tekstach informacyjnych – opisie wydarzenia na fb, relacji z niego, recenzji książki.