top of page

J.R.R. Tolkien  słynie  z  tego,  że  wymyślony  przez  niego  świat  został  dopracowany w najdrobniejszych szczegółach.

Jednym z aspektów tej drobiazgowej pracy pisarza było stworzenie dokładnych map Śródziemia, w którym rozgrywają się jego książki. Dlatego też stanowią one istotny element książek Tolkiena. Do tej pory powstało ich bardzo dużo - i tak, oprócz map wykreślonych ręką samego Profesora, znajdziemy również propozycje prawdziwych kartografów (jak np. mapy z Atlasu Śródziemia Karen W. Fonstad) i utalentowanych grafików (w tym niezrównanej Pauliny Baynes). Poniżej kilka linków do map Śródziemia, które warto obejrzeć w tym map interaktywnych dostępnych online.

Mapy

Mapa Beleriandu i Śródziemia

Mapa Beleriandu i Śródziemia

Mapa Śródziemia
z poprawkami Tolkiena

Zarówno ona, jak i sam Tolkien popisali mapę i dodali notatki, które ujawniają, że niektóre miejsca w Śródziemiu zostały zainspirowane prawdziwymi miejscami. Okazuje się, że w swoim czasie mocno się on angażował w opracowanie nowej kolorowej mapy wykorzystanej w wydaniu "Władcy pierścieni" z 1970 r.

W antykwariacie w Oxfordzie, w Blackwell’s Rare Books, odnaleziono mapę Śródziemia z notatkami Tolkiena i ilustratorki Pauline Baynes. Była ona schowana pomiędzy stronami Władcy pierścieni należącym niegdyś do Baynes. 

Mapa Śródziemia - w powiększeniu - link do fragmentu mapy

W 1970  roku  George Allen &  Unwin wydaje mapę  Śródziemia w formie plakatu (kliknij obraz obok – źródło). Rysunkiem i detalami zajmuje się w 1969 roku, pod czujnym okiem bardzo skrupulatnego w takich sprawach Tolkiena, Pauline Diane Gasch, neé Baynes, wybrana przez Autora Hobbita ilustratorka jego dzieł – Ta, Która Narysowała Narnię, artystka-malująca-mapy pracująca w czasie Wojny dla Ministerstwa Obrony. Współpraca na początku podobno nie przebiega sprawnie, bo Tolkien „nie współpracuje”… Pani Baynes wyrywa ze swojego egzemplarza Władcy Pierścieni kartkę z mapą narysowaną pierwotnie przez Christophera Tolkiena i używa jej do robienia notatek. Tolkien ogląda tę mapę i dopisuje własne uwagi zielonym atramentem, starając się dodać jak najwięcej informacji topograficznych oraz takich, które ułatwiłyby artystce jej pracę. Plakat oczywiście jest znany publiczności – ale jednak jako „produkt końcowy”. O przebiegu konsultacji Pani Baynes z Tolkienem wiemy co nieco m. in. dzięki materiałom The Guardian wydanym w 2008 roku (roku śmierci Pauline Baynes). Cały tekst pt. Przyczynek do kartografii tolkienowskiej zob. na stronie www.elendilion.pl

Mapa Śródziemia - szczegóły i odręczne notatki Tolkiena widoczne po "kliknięciu" we fragmenty w podzielonej na części mapy widocznej obok po lewej stronie

Mapa Samotnej Góry z "Hobbita"

Mapa Samotnej Góry z "Hobbita"

Mapa Śródziemia z odręcznymi notatkami J. R. R. Tolkiena

Mapy stanowią niewątpliwie jedną z największych atrakcji książek Tolkiena. Do tej pory powstało ich bardzo dużo - i tak, oprócz map wykreślonych ręką samego Profesora, znajdziemy również propozycje prawdziwych kartografów (jak np. mapy z Atlasu Śródziemia Karen W. Fonstad) i utalentowanych grafików (w tym niezrównanej Pauliny Baynes). Poniżej przedstawiamy kilka map, które z pewnością warto mieć w swej kolekcji, a już na pewno warto je obejrzeć.

Mapa Śródziemia z odręcznymi notatkami J.R.R. Tolkiena (całość)
Mapa.jpg
Interaktywne Śródziemie - link do strony projektu
bottom of page