W treści: Tragizm powstań narodowych ; Wielkość i tragizm powstań narodowych w znanych utworach literatury polskiej ; Literatura walcząca o niepodległość Polski ; Dramat narodu bez państwa w wybranych utworach literatury polskiej ; „Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni” – o tradycji niepodległościowej w literaturze ; Problem patriotyzmu i walki narodowo wyzwoleńczej, a nasz stosunek do ideałów i bohaterów tej epoki (romantyzm) ; Oblicza patriotyzmu ; Romantyczny i pozytywistyczny sens patriotyzmu na wybranych przykładach z literatury polskiej ; „Nasz naród jak lawa z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi, plwajmy na tę skorupę i stąpmy do głębi”.