CZYTELNICTWO
Stan czytelnictwa - najnowsze badania
Czytelnictwo w Polsce wróciło do poziomu sprzed pandemii. Oznacza to, że trend spadkowy został trwale powstrzymany.
Na pytanie o lekturę co najmniej jednej książki w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie twierdząco odpowiedziało 38% respondentów. Wynik ten nie zaskakuje, jeśli za referencyjny przyjąć rok 2019 – ostatni przed nadzwyczajnymi okolicznościami spowodowanymi pandemią COVID-19. Odnotowany w 2020 roku niewielki wzrost czytelnictwa nie stał się początkiem trendu wzrostowego. Ograniczenia pandemiczne, w tym edukacja szkolna dzieci w domu i praca zdalna, przyniosły w pierwszym roku pandemii nieco większe zainteresowanie czytaniem, a w drugim – zauważalne zmęczenie.
Najczęstszym źródłem czytanych książek są zakupy, przy czym w czasie pandemii wzrosło znaczenie sprzedaży online.
Pełny raport Stan czytelnictwa książek w Polsce w drugim roku pandemii (2021–2022)
Instytucje, programy wspierające czytelnictwo
Ratownicy czytelnictwa, to wspólnota edukatorów-liderów, którzy pracują razem, wspierając się wzajemnie, na rzecz upowszechnienia czytania wśród dzieci.
Naszą wizją jest, by uczniowie i nauczyciele rozwijali się wszechstronnie, troszczyli się o siebie nawzajem, dbali o otaczający świat, potrafili rozmawiać ze sobą rozumiejąc się i szanując wzajemnie. Czytanie książek buduje takie społeczności.
O programie Ratownicy czytelnictwa
Pomagamy wychowywać dzieci na mądrych, dobrych i szczęśliwych ludzi!
Wspieramy mądre wychowanie, prowadząc programy edukacyjne dla rodziców, nauczycieli i uczniów. Krzewimy czytelnictwo poprzez kampanię „Cała Polska czyta dzieciom”, programy „Czytające szkoły” i „Czytające przedszkola” oraz Kluby Czytających Rodzin. Promujemy wartościową literaturę dla dzieci i młodzieży, prowadząc Złotą Listę książek, tworząc własne książki i organizując Konkurs Literacki im. A. Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży.
Polska akcja społeczna propagująca znajomość literatury narodowej, w której obszerne fragmenty dzieł odczytywane są publicznie, również w środkach masowego przekazu. Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 r. Została zainicjowana przez prezydenta Bronisława Komorowskiego wspólną lekturą „Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 r. w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji czytano kolejno: „Trylogię" Henryka Sienkiewicza oraz „Lalkę" Bolesława Prusa; w 2016 roku „Quo vadis" Henryka Sienkiewicza, a w 2017 r. lekturą Narodowego Czytania było „Wesele" Stanisława Wyspiańskiego. W 2019 r. lekturami było osiem najważniejszych polskich nowel, między innymi autorstwa Stefana Żeromskiego, Bolesława Prusa, Marii Konopnickiej i Bruno Schulza. W 2020 r., w warunkach obostrzeń epidemicznych, czytano „Balladynę" Juliusza Słowackiego. W ubiegłym roku lekturą była natomiast „Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej.
Lektura na rok 2023 - "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej
Misja fundacji Zaczytani.org to promowanie czytelnictwa i edukacja społeczna. Wykorzystujemy książkę do budowania jakościowych relacji – od relacji z samym sobą, przez relacje w najbliższym otoczeniu, po relacje między całymi społecznościami i instytucjami.
W swoich działaniach łączymy środowiska artystyczne, naukowe oraz biznesowe, tworząc projekty rozwoju społecznego. Naszymi przedsięwzięciami wspieramy pacjentów szpitali, podopiecznych placówek pomocowych oraz inspirujemy mieszkańców miast.
Zajmujemy się również promocją czytelnictwa: kampania „Mała Książka – wielki człowiek” informuje o korzyściach wynikających ze wspólnego, rodzinnego czytania już od pierwszych miesięcy życia dziecka. Została przygotowana w związku z ogólnopolską akcją, w ramach której od 2017 roku młodzi rodzice na oddziałach położniczych otrzymają wyjątkowe Wyprawki Czytelnicze. W ramach akcji realizowany jest także pilotażowy projekt dla trzylatków, który rozpoczął się we wrześniu 2018 roku. Ma on zachęcić rodziców do odwiedzania bibliotek i codziennego czytania z dzieckiem.
Instytut współorganizuje także Czytaj PL, akcję promującą czytelnictwo, w ramach której uczestnicy przeczytali już około 280 tysięcy książek. Akcji towarzyszy autorska inicjatywa „Upoluj swoją książkę”. Dzięki niej w promocję czytelnictwa zaangażowani zostali uczniowie, a plakaty dające dostęp do bestsellerów pojawiły się w tysiącu szkół średnich.
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 to największy w Polsce program skierowany jednocześnie do bibliotek, jak i czytelników. Dołącz do programu – czytaj, baw się, graj, podaj dalej!
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025 jest kolejną edycją wieloletniego programu, nakierowanego na wzmocnienie czytelnictwa w Polsce oraz modernizację bibliotek. Główny cel programu – rozwój czytelnictwa w Polsce oraz wzmocnienie roli bibliotek publicznych – współtworzą cztery cele szczegółowe, z których każdy posiada odrębny priorytet.
