Arteterapia
Arteterapia stanowi doskonałą formę uzupełniającą procesu edukacyjno-terapeutycznego. Może pełnić funkcję kształcącą, szkoleniową, działalności praktycznej czy kompetencyjną. Stosowana jest zwłaszcza u dzieci, młodzieży, seniorów i osób chorych.
Co to jest arteterapia ?
Arteterapia znana jest również jako terapia sztuką, artepsychoterapia czy kulturoterapia. Istnieje wiele jej definicji. Jedna z nich głosi, iż jest to działanie lecznicze za pośrednictwem środków sztuki bez korzystania z zasobów medycyny konwencjonalnej. Według kolejnej arteterapia jest wykorzystaniem środków artystycznych do wyrażania i przepracowywania trudności osoby w niej uczestniczącej. Jednak najszerszą i najczęściej przytaczaną jest definicja stworzona przez Amerykańskie Stowarzyszenie Arteterapeutów, zgodnie z którą arteterapia jest profesjonalną formą pomocy, w której wykorzystuje się twórczość artystyczną w celu poprawy psychicznego i fizycznego dobrostanu klientów w każdym wieku. Bazuje ona na idei, że proces twórczy jest związany z niewerbalną autoekspresją i ma właściwości leczące i poprawiające jakość życia. W znaczeniu szerszym terapia przez sztukę polega na ukazywaniu pozytywnych, radosnych stron życia – zapobiega pesymizmowi i postawie negacji, rozprasza poczucie beznadziejności życia itp.
Do kogo skierowana jest arteterapia?
W procesie tym uczestniczą dwie strony – po pierwsze osoba wspomagana przejawiająca jakieś zaburzenia w sferze psychicznej, fizycznej czy społecznej, po drugie osoba wspomagająca, czyli arteterapeuta. Problematyką arteterapii interesuje się coraz więcej terapeutów, pedagogów i animatorów kultury. Może być ona prowadzona indywidualnie i grupowo. Najczęściej zastosowanie znajduje: arteterapia dla seniorów, osób niepełnosprawnych intelektualnie i dzieci oraz arteterapia w resocjalizacji.
Schorzeniami leczonymi przy wykorzystaniu arteterapii są zwłaszcza: autyzm, ADHD, zaburzenia psychotyczne, zachowania, afektywne i osobowości, konsekwencje wykorzystania seksualnego, psychologiczne konsekwencje chorób nowotworowych, uzależnienia oraz trauma i przeżycie straty.
Główne cele przyświecające arteterapii to:
-
diagnoza potrzeb emocjonalnych, poznawczo–rozwojowych i możliwości manualnych,
-
wzrost zdolności percepcyjno–poznawczych, emocjonalno–społecznych,
-
uzewnętrznianie przeżyć i doznań, socjalizacja i usprawnianie możliwości ruchowych,
-
relaksacja, odreagowanie wewnętrznych napięć, niepowodzeń, frustracji i agresji.
Cele szczegółowe arteterapii stanowią:
-
pobudzenie wszechstronnego rozwoju,
-
rozwijanie zainteresowań i uzdolnień,
-
stwarzanie możliwości do własnych wypowiedzi za pomocą różnorodnych środków artystycznych,
-
wyposażenie w niezbędne umiejętności plastyczne oraz wiedzę z tego zakresu,
-
rozwijanie sprawności manualnej,
-
podnoszenie poziomu samoakceptacji,
-
zrozumienie istoty samodzielności i odpowiedzialności za wykonane zadanie,
-
uaktywnienie i otwarcie się osób mających problemy w kontaktach z innymi,
-
optymalizacja jakości życia polegająca na zapobieganiu trudnościom życiowym i przezwyciężaniu przeszkód stojących na drodze do samorealizacji,
-
ujawnienie wszelkich zahamowań,
-
uzewnętrznienie świata własnych przeżyć i odczuć.
Metody arteterapii
W zakres arteterapii wchodzą metody, takie jak:
-
muzykoterapia,
-
biblioterapia (terapia za pomocą literatury),
-
teatroterapia,
-
choreoterapia (arteterapią wykorzystującą taniec oraz ruch),
-
estezjoterapia,
-
filmoterapia,
-
kulturoterapia,
-
hortikuloterapia,
-
terapia zajęciowa,
-
plastyczna (np. zdobnictwo i dekoratorstwo, rzeźba, malarstwo, grafika, rysunek).
