top of page

Odwrócona lekcja - metoda

Obecnie w obliczu zmian jakie zachodzą i będą zachodziły na rynku pracy, ważne jest kształtowanie w uczniach nowych kompetencji, zwanych kompetencjami przyszłości. Wśród nich m.in. możemy wymienić: 

  • umiejętności analityczno-poznawcze, czyli kompetencje myślenia - umiejętność rozwiązywania problemów, zdobywania wiedzy, transdyscyplinarność, kreatywność rozumiana jako szybkość w znajdowaniu rozwiązań i odpowiedzi wykraczających poza swoją strefę komfortu.

  • umiejętności społeczno-emocjonalne, czyli umiejętność współpracy w zespole, umiejętności liderskie, komunikowania się, zrozumienia innych ludzi, bycia empatycznym, posiadanie inteligencji emocjonalnej oraz postawy pro aktywnej i przedsiębiorczej.

Kształtowanie tych umiejętności wymaga skupienia się na rozwijaniu kompetencji związanych z formułowaniem pytań i argumentów, porównywaniem, syntezą, dedukcją, indukcją, abstrahowaniem i klasyfikowaniem.

 

W celu kształtowania tych umiejętności u uczniów, niezbędna jest świadoma zmiana roli nauczyciela przebiegu procesu uczenia. Oznacza to, że nauczyciel powinien być bardziej przewodnikiem uczniów, coachem, osobą która pomaga tworzyć pomysły uczniów.

 

Zmiana roli nauczyciela, to też zmiana metod nauczania w pracy z uczniami, metod które pozwalają na kształtowanie kompetencji przyszłości.

Jedną z metod, które warto wprowadzić dążąc do tego celu jest metoda odwróconej klasy, czyli nauczanie wyprzedzające

 

Metoda ta, zakłada, że ​​uczniowie zapoznają się z materiałami teoretycznymi w domu, dzięki czemu będą gotowi do zajęć. Natomiast podczas w szkole będą wykonywać zadania praktyczne, ćwiczenia utrwalające, a także sprawdzające. Zazwyczaj tworząc materiały do odwróconej lekcji, nauczyciel przygotowuje krótkie, kilkuminutowe lub kilkunastominutowe filmy, w postaci prezentacji lub wyjaśnienia z narracją. W ten sposób zapoznaje uczniów z zagadnieniami, które będa potrzebne podczas kolejnych zajęć. Dzięki temu uczniowie mogą zatrzymać w dowolnym momencie film, by lepiej zrozumieć nowe, lub trudniejsze w opanowaniu zagadnienia. Mogą też wrócić do filmu kiedy zechcą. Stosując tę metodę nauczyciel na lekcji ma możliwość wprowadzić kreatywne dyskusje, eksperymenty czy metodę pracy projektowej.

 

Co należy zrobić, by zacząć pracować tą metodą w szkole?

Po pierwsze należy zaplanować cykl zajęć i przygotować lub wyszukać materiały. Można wykorzystać dostępne materiały w Internecie, na przykład korzystając ze stron zawartych w tym linku. 

Kiedy nauczyciel ma już przygotowane materiały, nadchodzi czas na zapoznanie uczniów z nową metodą, przedstawienie im zasad i oczekiwań, podczas zajęć poprzedzających lekcję. Następnie poleca uczniom zaznajomienie się z materiałami w domu. Uczniowie samodzielnie zapoznają się z nimi, zgodnie z zaleceniami nauczyciela. Może być to praca indywidualna lub zespołowa. Uczniowie wykorzystując przygotowane przez nauczyciela materiały, mogą też przygotować bazę własnych linków do materiałów znalezionych w Internecie, z której mogliby skorzystać inni uczniowie w klasie.

 

Kolejny krok, jest już wykonywane w klasie szkolnej w obecności nauczyciela i polega na uporządkowaniu wiadomości i ich zweryfikowaniu poprzez ćwiczenia materiału.

To wówczas uczniowie mają szansę zweryfikowania własnej wiedzy i oceny poziomu zrozumienia materiału. Pod okiem nauczyciela przedstawiają czego się nauczyli, robią zadania i przeprowadzają eksperymenty. W tradycyjnej szkole etap ten był zarezerwowany na pracę domową. 

 

W celu wprowadzenia tej metody pracy potrzebne są dwie rzeczy - odwaga,  by przekonać uczniów do zmian, i początkowo - duże zaangażowania nauczyciela, by przygotować lub wyszukać niezbędne materiały. Później wystarczy już wykorzystywać zgromadzone i stworzone filmy i linki do ciekawych informacji. Natomiast efekty takiej pracy są znakomite i zostały potwierdzone naukowo. Metoda ta jest szczególnie przydatna, kiedy podstawa programowa jest ciągle rozszerzana i brakuje czasu na jej realizację. 

 

Wśród kompetencji, które kształtuje metoda odwróconej klasy jest samodzielność ucznia, wyrobienie umiejętności indywidualnego zarządzania swoją nauką, które jest początkiem podejmowania w przyszłości wysiłków związanych z samokształceniem. W dobie ogólnodostępnej informacji będzie ono coraz bardziej zyskiwało na znaczeniu.

 

Dzięki pracy metodą odwróconej lekcji uczeń zapoznaje się z zagadnieniami jeszcze przed lekcją, dzięki czemu otrzymuje możliwość indywidualnego dopasowania tempa przyswajania informacji do swoich możliwości. Nauczyciel nie musi więc przedstawiać materiału na lekcji w sposób podawczy. To z kolei daje możliwość zaoszczędzenia czasu i przeznaczenia go na rzeczy bardziej kreatywne: dyskusje lub rozwiązywanie trudności, które mógł przysporzyć uczniom nowy temat, na pracę projektową lub interaktywne ćwiczenia. Dzięki temu zyskuje czas na lekcji na to, na co zwykle nie było czasu, a co jest właściwie najcenniejsze. Ciężar lekcji nie jest położony na przekazywaniu encyklopedycznej wiedzy, a na tym, co określane jest kompetencjami przyszłości, poprzez zastosowanie metody odwróconej klasy z wykorzystaniem przedstawionych narzędzi. 

 
bottom of page