top of page

Podstawowe pojęcia

Agresja

Najczęściej Å›wiadome, zamierzone dziaÅ‚anie, majÄ…ce na celu wyrzÄ…dzenie komuÅ› szeroko rozumianej szkody - fizycznej, psychicznej lub materialnej. Jej charakterystycznÄ… cechÄ… jest używanie przez kogoÅ› siÅ‚y fizycznej lub psychicznej wobec osoby o zbliżonych możliwoÅ›ciach, majÄ…cej zdolność skutecznej obrony. Agresja jest czÄ™sto, lecz nie zawsze, sposobem wyrażania zÅ‚oÅ›ci. W szczególnych warunkach agresja może przeradzać siÄ™ w przemoc.

​

Bullying [przemoc szkolna]

Z jÄ™zyka angielskiego oznacza „drÄ™czenie”. Ma miejsce wtedy, gdy ktoÅ› celowo rani i poniża drugÄ… osobÄ™ swoimi sÅ‚owami lub zachowaniem i robi to wielokrotnie oraz czÄ™sto. Jest to forma agresji rówieÅ›niczej, którÄ… charakteryzujÄ… trzy podstawowe wymiary: intencjonalność, nierównowaga siÅ‚ i powtarzalność. 
Bullying jest szczególnie groźnym rodzajem przemocy, polegajÄ…cym na dÅ‚ugotrwaÅ‚ym nÄ™kaniu, poniżaniu, osaczaniu. WystÄ™puje na każdym poziomie nauczania zarówno w szkole podstawowej jak i szkole ponadpodstawowej.

​

Bullying - formy

BezpoÅ›rednia przemoc fizyczna - bicie, kopanie, plucie popychanie, szarpanie, wymuszanie pieniÄ™dzy, zabieranie przedmiotów, niszczenie wÅ‚asnoÅ›ci, przezywanie, wyÅ›miewanie
BezpoÅ›rednia przemoc sÅ‚owna i niewerbalna - dokuczanie, przezywanie, wyÅ›miewanie, wyszydzanie, obrażanie, oÅ›mieszanie, grożenie, rozpowszechnianie plotek i oszczerstw (również poprzez sms-y i internet), pokazywanie nieprzyzwoitych gestów
PoÅ›rednie formy przemocy - namawianie innych do ataków fizycznych lub sÅ‚ownych, naznaczanie, wykluczanie i izolowanie z grup

​

Cyberbullying [cyberprzemoc, przemoc elektroniczna]

Szeroka definicja stosowana na arenie miÄ™dzynarodowej okreÅ›la cyberprzemoc jako akt agresywnego, intencjonalnego dziaÅ‚ania, który dokonywany jest przez jednostkÄ™ lub grupÄ™ poprzez użycie telefonów komórkowych lub komputera podÅ‚Ä…czonego do Internetu, itp. IstotnÄ… przesÅ‚ankÄ… jest powtarzalność czynów wobec bezbronnej ofiary. 
W Polsce cyberbullying (mobbing elektroniczny) ujmowane jest jako jeden z typów agresji pojawiajÄ…cej siÄ™ w Internecie, w której sprawcy jak i ofiary należą do grupy rówieÅ›niczej.

Przemoc elektroniczna 

tym różni siÄ™ od tradycyjnych jej form, że agresor i pokrzywdzony nie pozostajÄ… we frontalnej, bliskiej i bezpoÅ›redniej wzglÄ™dem siebie relacji.

Problemem dla ofiary staje się brak możliwości ucieczki i znalezienie neutralnej oraz wolnej od przemocy przestrzeni.

​

Dyskryminacja

Inaczej nierówne traktowanie – to niesprawiedliwe, krzywdzÄ…ce, gorsze traktowanie osoby lub grupy osób w porównaniu do innych, ze wzglÄ™du na okreÅ›lonÄ… cechÄ™.
Odnosi się do cechy prawnie chronionej [np.: rasa, płeć]
Może być incydentalna

​

Mobbing

Pierwotnie - przemoc i molestowanie wystÄ™pujÄ…ce w miejscu pracy, pomiÄ™dzy zwierzchnikiem a  podwÅ‚adnym. Mobbing nie zachodzi pomiÄ™dzy nauczycielem a uczniem lub nauczycielem a rodzicem. Przez mobbing należy rozumieć dziaÅ‚ania lub zachowania dotyczÄ…ce pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi polegajÄ…ce na uporczywym i dÅ‚ugotrwaÅ‚ym nÄ™kaniu lub zastraszaniu pracownika wywoÅ‚ujÄ…ce zaniżonÄ… ocenÄ™ przydatnoÅ›ci zawodowej, powodujÄ…ce lub majÄ…ce na celu poniżenie lub oÅ›mieszenie, izolacjÄ™ lub eliminacjÄ™ z zespoÅ‚u wspóÅ‚pracowników. Mobbing musi być dziaÅ‚aniem dÅ‚ugotrwaÅ‚ym i uporczywym. Z czasem pojÄ™cie to zostaÅ‚o jednak rozszerzone również o zachowania wystÄ™pujÄ…ce w Å›rodowisku dzieci i mÅ‚odzieży w szkole.
Najczęściej ofiarÄ… szykanowania w szkole padajÄ… dzieci, które wyróżniajÄ… siÄ™ na tle innych – inteligencjÄ…, zainteresowaniami, wyglÄ…dem, sposobem zachowania siÄ™ czy ubierania. Czasem sÄ… to nastolatki wywodzÄ…ce siÄ™ z biednych rodzin, ale nierzadko też tacy o wyższym statusie spoÅ‚ecznym.
Zjawisko to można porównać do funkcjonujÄ…cego w jÄ™zyku  polskim pojÄ™cia "fali" (w szkole analogicznie do tej w wojsku). IstotÄ… "fali" jest jednak różnica wieku lub pozycji, poza tym "fala" jest zjawiskiem grupowym. Dlatego pojÄ™cie to, choć bardzo bliskie nie jest w peÅ‚ni adekwatne. 
Mobbing polega na szykanowaniu jednostki zazwyczaj przez grupę. Oznacza terror psychiczny: zaczepianie, izolowanie, obmawianie, nieprzyjazne wypowiedzi i zachowania grupy lub osoby w stosunku do drugiej osoby lub grupy, mające na celu wyłączenie konkretnej osoby z grupy koleżeńskiej lub zawodowej.

Mobbing nie odnosi siÄ™ do cechy prawnie chronionej.
Mobbing nie jest dyskryminacjÄ…
.

​

Stalking

Forma przemocy emocjonalnej, która polega na uporczywym nÄ™kaniu. Osoba przeÅ›ladowana odczuwa strach, obawia siÄ™ o wÅ‚asne bezpieczeÅ„stwo.
Za uporczywe nękanie przyjmuje się prześladowanie, dokuczanie innej osobie, głuche lub obraźliwe telefony, niechciane SMS-y oraz e-maile, śledzenie, obserwowanie, nachodzenie itp.
Nadal nie jest łatwy do udowodnienia, ważne by nękanie było uporczywe. Aby sprawcę można było pociągnąć do odpowiedzialności, trzeba mu udowodnić, że jego działanie obiektywnie stało się dla pokrzywdzonego prawdziwym utrapieniem, wywoływało u niego dyskomfort, lęk, poczucie osaczenia.

​

Przemoc

Wykorzystanie swojej przewagi nad drugim czÅ‚owiekiem (fizycznej, emocjonalnej, spoÅ‚ecznej, duchowej). Mamy z niÄ… do czynienia wówczas, gdy osoba sÅ‚absza (ofiara) poddana jest przez dÅ‚uższy czas negatywnym dziaÅ‚aniom osoby lub grupy osób silniejszych (sprawcy przemocy).

​

Złość

ZÅ‚ość to emocja (uczucie). Jest zwiÄ…zana z mobilizacjÄ… energii i pojawia siÄ™ zazwyczaj w sytuacjach, w których napotykamy na przeszkodÄ™ (szeroko rozumianÄ…) w osiÄ…gniÄ™ciu ważnego dla nas celu. PrzeżywajÄ… jÄ… wszyscy i nie mamy wpÅ‚ywu na jej pojawienie siÄ™. Dlatego zÅ‚oszczenie siÄ™ nie jest samo w sobie ani zÅ‚e, ani dobre. Możemy mieć natomiast wpÅ‚yw na to, co robimy, gdy czujemy zÅ‚ość.

Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111

bottom of page