Podstawowe pojęcia
Prawa człowieka
Prawa człowieka to podstawowe normy przysługujące każdemu z nas wynikające z samego faktu bycia człowiekiem. Nie istnieje jednoznaczna definicja określająca to czym są prawa człowieka. Wiedzę o nich można umiejscowić pomiędzy różne dziedziny takie jak: filozofia, etyka, gałęzie prawa, nauki polityczne
-
Przyrodzone: przysługują każdej osobie z racji urodzenia, faktu bycia człowiekiem
-
Niezbywalne: żaden człowiek nie może zrzec się swoich praw
-
Nienaruszalne: żadna władza nie może odebrać tych praw
-
Powszechne lub uniwersalne: są takie same dla każdego człowieka na świecie, niezależnie od koloru skóry, narodowości, płci, wieku, wyznania, poglądów, orientacji seksualnej
-
Podstawowe/ fundamentalne: posiadanie tych praw daje człowiekowi możliwość rozwoju i korzystania z wszelkich innych praw
Generacje praw człowieka
Rodzaje praw człowieka
-
Osobiste - zabezpieczają jednostkę przed nadmierną ingerencją państwa w jej życie prywatne
-
Obywatelskie - uprawnienia przysługujące jednostce danego państwa
-
Polityczne - gwarantują jednostce nieskrępowany udział w życiu politycznym i możliwość aktywnego udziału w rządzeniu państwem, w kształtowaniu jego polityki. Prawa te powiązane są z ustrojem demokratycznym.
-
Ekonomiczne ? dotyczą bezpośrednio ekonomicznej egzystencji jednostki
-
Społeczne - zapewniają każdemu człowiekowi elementarne poczucie bezpieczeństwa socjalnego
-
Kulturalne - zapewniają prawo do ochrony i korzystania z dóbr kultury krajowej i światowej
Godność człowieka
Źródłem godności człowieka jest prawo naturalne, a nie prawo stanowione. Dają temu
wyraz m.in. sformułowania konstytucji, określające godność, jako cechę przyrodzoną
każdego człowieka, a więc istniejącą niezależnie od tego, czy prawo pozytywne da
temu wyraz w swoich tekstach, czy też nie
Funkcje praw człowieka
-
Stwarzają warunki dla rozwoju i samorealizacji każdej jednostki
-
Chronią podstawowe interesy jednostki i uniemożliwiają ingerencję, która naruszyłaby dobra szczególnie dla niej cenne
-
Poddają pod ochronę prawną określone wartości o największym znaczeniu dla jednostki i społeczeństwa
-
Zapewniają integrację społeczeństwa wokół wartości dla niego najcenniejszych
-
Zapewniają określony ład społeczny i kształtują życie społeczne
-
Determinują mechanizmy sprawowania władzy w państwie
-
Określają podstawowe zasady funkcjonowania gospodarki w państwie i podziału dochodu narodowego