Edukacja obywatelska

Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej - kształtowanie postaw patriotycznych, społecznych i obywatelskich, odpowiedzialności za region i ojczyznę, dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.

Różowy prostokąt z napisem: Kierunki polityki oświtowej 2024/2025

Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej, kształtowania postaw społecznych i patriotycznych, odpowiedzialności za region i ojczyznę. Edukacja dla bezpieczeństwa
i proobronna

1. Edukacja obywatelska

Zobacz więcej

2. Kształtowanie postaw
społecznych

Zobacz więcej

3. Edukacja dla bezpieczeństwa
i proobronna

Zobacz więcej

4. Kształtowanie postaw patriotycznych

Zobacz więcej

Edukacja obywatelska w szkole

1.

Edukacja obywatelska to nauczanie uczniów ich praw i obowiązków obywatelskich, znaczenia demokracji, praw człowieka, tolerancji i szacunku dla różnorodności.

Edukacja obywatelska to nowy, obowiązkowy przedmiot szkolny wprowadzany od 1 września 2025 r. w polskich szkołach ponadpodstawowych, który zastąpi dotychczasowy przedmiot historię i teraźniejszość (HiT). Ma on przygotować młodzież do świadomego i aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa demokratycznego, kształtując postawy patriotyczne, obywatelskie oraz rozwijając praktyczne umiejętności.

Nowy przedmiot edukacja obywatelstwa będzie realizowany:

w roku szkolnym 2025/2026 - w klasie II branżowej szkoły I stopnia, klasie II liceum ogólnokształcącym i technikum;
w roku szkolnym 2026/2027 - w klasie III branżowej szkoły I stopnia i w klasie III liceum ogólnokształcącym i technikum,
w roku szkolnym 2027/2028 - w klasie IV technikum.

Podstawa programowa

Rozporządzenie ministra edukacji z dnia 6 marca 2025 r.

Edukacja obywatelska – komentarz metodyczny do podstawy programowej

Edukacja Obywatelska w Nowej Podstawie Programowej. SOS Sieć Organizacji Społecznych dla Edukacji. Cele, działania i zagadnienia wiodące, przykłady wymagań szczegółowych i odpowiadające im kompetencje, sposoby pracy, ocenianie.

Rozkład materiału i plan wynikowy do przedmiotu „edukacja obywatelska”
dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Nowa podstawa programowa 2025.

Wymagania edukacyjne do przedmiotu „edukacja obywatelska” dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Nowa podstawa programowa 2025.

Edukacja obywatelska - nowy przedmiot szkolny

Edukacja obywatelska w szkole od 1 września 2025 r. Nowy przedmiot- podstawa programowa, rekomendowane metody pracy, organizacja zajęć.

Prezentacja: Edukacja obywatelska – koncepcja przedmiotu. ORE

Jak mierzyć efektywność nauczania przedmiotu? czyli skąd wiemy, że uczeń się uczy?

ORE. Mierzenie efektywności nauczania przedmiotu edukacja obywatelska - prezentacja.

Edukacja obywatelska jako przedmiot praktyczny. dr Jędrzej Witkowski, CEO.

Wprowadzenie do edukacji obywatelskiej jako nowego przedmiotu. Webinarium - przedstawienie założeń nowego przedmiotu, omówienie jego celu, struktury oraz wyzwań związanych z wdrożeniem.

Metodyka nauczania i oceniania na lekcji EO. ORE. Ocenianie kształtujące w edukacji obywatelskiej.

Edukacja obywatelska. Nowe podejście? Jędrzej Witkowski, CEO. Webinar. Open Eyes Economy.

Edukacja obywatelska w praktyce. Nowa Era. Webinar. Prezentacja programu nauczania i rozkładu materiału. Praktyczne lekcje ─ skąd czerpać pomysły.

Rekomendowane metody:

W toku nauki przedmiotu edukacja obywatelska uczniowie zrealizują przynajmniej jeden:

grupowy projekt edukacyjny
4 działania obywatelskie (do wyboru z 16)
dokumentacja: portfolio obywatelskie

praca w grupach
burza mózgów,
metaplan,
dyskusja,
różne formy debat,
metoda studiów przypadku,
symulacja,
odgrywanie ról i drama

Dokumentacja: portfolio obywatelskie:

Portfolio. CEO. Przedstawienie możliwości wykorzystania portfolio jako sposobu dokumentowania pracy na lekcji oraz jak przygotować portfolio projektu.

Portfolio jako metoda wspierająca ocenienie wewnątrzszkolne. Iwona Wysocka, ODN w Poznaniu. Przedstawienie metody portfolio i jej szczególnej odmiany – portfolio obywatelskiego.

Mój zeszyt w edukacji obywatelskiej. ORE. Przedstawienie propozycji stosowania
Mojego zeszytu pomagającego się uczyć w nauczaniu edukacji obywatelskiej.

Grupowy projekt edukacyjny

Grupowy projekt edukacyjny w ramach nowego przedmiotu Edukacja Obywatelska to obowiązkowy element nauczania od roku szkolnego 2025/2026 w szkołach ponadpodstawowych, zastępujący historię i teraźniejszość. Projekt ten, wprowadzony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, ma na celu rozwój u uczniów postaw obywatelskich, umiejętności społecznych i poczucia sprawczości poprzez praktyczne działanie na rzecz wspólnoty, zamiast skupiania się jedynie na wiedzy teoretycznej. Uczniowie realizują projekty badawcze lub społeczne, które mają realny wpływ na otoczenie, a nauczyciele otrzymują wsparcie w postaci materiałów i narzędzi ułatwiających realizację tego typu działań.

Poradnik dla szkół – Jak uczyć przez praktykę? czyli implementacja projektów zespołowych w szkole. Zwolnieni z Teorii.

Od pomysłu do działania – skuteczna realizacja projektów na lekcjach edukacji obywatelskiej. Nowa Era.

Działania fakultatywne i projekt grupowy. ORE. Webinarium

Edukacja obywatelska - sprawdzona metoda angażowania młodzieży w działanie. Przykład realizacji projektu edukacyjnego z edukacji obywatelskiej. COW.

Nasze miejsce. Projekt edukacji etnograficznej dla dzieci i młodzieży. Zespół Stowarzyszenia „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego. Przykład projektu uczniowskiego, bazującego na uznaniu osób uczących się za rzeczywistych autorów planu działań.

Kolekcja materiałów o projekcie edukacyjnym:

Burza mózgów

Jak przeprowadzić burzę mózgów. Miro

Burza mózgów - metoda efektywnego generowania pomysłów

Jak przeprowadzić burzę mózgów? Plus techniki: Mapa myśli, 5xWHY. Katarzyna Płuska.

Burza Mózgów – na czym polega?

Burza mózgów i jej rodzaje – generuj pomysły na różne sposoby.

Metaplan

Zastosuj metaplan! Co to jest? Jak zrobić metaplan? Jakie są korzyści z przygotowania metaplanu? Aleksandra Grzegrzółka.

Metaplan – jak wykonać krok po kroku? Katarzyna Płuska.

Metaplan. Szkoła z Klasą.

Metoda Metaplan. Kreatywna Akademia.

Metoda studiów przypadku
Najlepiej widać na przykładzie, czyli studium przypadku jako metoda nauczania. KOSS.

Wykorzystaj analizę sytuacji – case study! Katarzyna Płuska.

Studium przypadku (ang. case study). AGH.

Studium przypadku – zastosowanie metodologii Case Study w praktyce szkoleniowej.

Naucz się … przypadkiem! O metodzie case study. Barbara Habrych.

Drama i symulacje - kolekcja materiałów.

Debaty

Debata oksfordzka. ZPE.

Debata za i przeciw. ZPE.

W górę

Materiały do zajęć:

Edukacja obywatelska – Zeszyt 21. Przewodnik wychowawcy. Sztuka dobrego życia. Janusz Korzeniowski.

Edukacja wielokulturowa w szkole i klasie. Materiały - scenariusze, ćwiczenia, artykuły, webinaria. CEO.

Edukacja włączająca. CEO.

Pakiet „Edukacja obywatelska” pomaga nauczycielom, wykładowcom uniwersyteckim i innym edukatorom w wyjaśnieniu, jakie są zalety współpracy i jakie korzyści płyną z integracji europejskiej. Pięć gotowych konspektów (we wszystkich językach UE) uczy, jak państwa współpracują ze sobą w Radzie UE i Radzie Europejskiej.

Quizy:

Prawa i obowiązki obywatela RP - quiz Wordwall.

Wspólnoty narodowe, etniczne i obywatelskie - quiz Wordwall.

Państwo i demokracja - quiz Wordwall.

Prawa dziecka. Edukacja wczesnoszkolna - quiz Wordwall.

Prawa człowieka - quiz Wordwall.

Scenariusze zajęć:

Demokracy cake: Porozmawiajmy o demokracji - nagrodzone scenariusze do edukacji obywatelskiej. Fundacja Edukacji dla Demokracji

Scenariusze lekcji o konfliktach, autorytetach, patriotyzmie, tożsamości. Muzeum Warszawy.

Scenariusze zajęć z edukacji obywatelskiej stworzone w ramach projektu "Akademia Miasto-Wspólnie tworzymy edukację obywatelską w Lublinie"

Scenariusz zajęć - edukacja obywatelska

Przewodnik obywatelski. scenariusze zajęć.

Scenariusz zajęć z edukacji obywatelskiej: Demokracja. Jakub Niewiński

35 lat wolności. Scenariusze zajęć. Szkoła z Klasą.

Scenariusze zajęć z wiedzy o społeczeństwie. CEO

Edukacja wyborcza. Scenariusze zajęć dotyczące wyborów do parlamentu, parlamentu Europejskiego, wyborów prezydenckich oraz przewodnik, pokazujący w jaki sposób zorganizować szkolną symulację wyborów powszechnych oraz kampanię profrekwencyjną. CEO.

W górę

Kształtowanie postaw społecznych w szkole

2.

Kształtowanie postaw społecznych w szkole to proces celowego oddziaływania na uczniów, mający na celu rozwijanie u nich takich wartości jak tolerancja, szacunek, odpowiedzialność, empatia czy postawa obywatelska. Pozwala na wyposażenie uczniów w umiejętności i wartości niezbędne do pełnoprawnego i odpowiedzialnego udziału w życiu społecznym. Upowszechnianie takich wartości jak szacunek i empatia pomaga zapobiegać takim problemom jak przemoc, dyskryminacja czy wykluczenie społeczne.