HOLOKAUST
HOLOKAUST
tematyczne zestawienie materiałów źródłowych opracowane w oparciu o źródła wiedzy i informacji dostępne w zasobach Dolnośląskiej Biblioteki Pedagogicznej we Wrocławiu i sieci bibliotek pedagogicznych Dolnego Śląska oraz źródła internetowe.
Bartoszewski Władysław, Lewinówna Zofia (oprac.)
Ten jest z ojczyzny mojej :Polacy z pomocą Żydom 1939-1945 / oprac. Władysław Bartoszewski i Zofia Lewinówna. Wyd. 4 uzup. Kraków : Wydawnictwo Znak, 2013. - XXIII, [1], 967 s.
Odkrywaniu i uwiecznianiu losów ich wszystkich – ludzi gotowych czynić dobro wśród największego zła – profesor Władysław Bartoszewski poświęcił wieloletnie badania. Jego bezcenny zbiór relacji i dokumentów zatytułowany "Ten jest z ojczyzny mojej" stanowi jedną z najważniejszych prac polskiej historiografii XX wieku.
Bauman Zygmunt
Nowoczesność i Zagłada / Zygmunt Bauman ; przekł. Tomasz Kunz. Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2013. 456, [3] s.
Nowoczesność i Zagłada - jedna z najważniejszych i najgoręcej komentowanych książek XX wieku, uhonorowana Europejską Nagrodą Amalfi i prestiżową Nagrodą im. Theodora W. Adorna. Zygmunt Bauman sprzeciwia się zamykaniu problemu Zagłady w historycznej przeszłości, w której winni zostali osądzeni. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego do straszliwych zbrodni doszło w nowoczesnym społeczeństwie, w zaawansowanym stadium jego cywilizacyjnego rozwoju i szczytowej fazie rozkwitu kultury.
Dowodzi, że Holokaust i systemy totalitarne były wynaturzoną, ale logiczną konsekwencją działania racjonalnych, biurokratycznych mechanizmów sprawowania władzy, nie raną czy chorobą naszej cywilizacji, lecz jej pełnoprawnym produktem.
Uważa, że doświadczenie Zagłady, które dramatycznie dotknęło poprzednie pokolenia, zawiera w sobie kluczowe informacje na temat społeczeństwa, które dzisiaj tworzymy. Namawia do myślenia i analizowania tego problemu również jako przestrogi, dotyczącej dzisiejszego sposobu życia, jakości instytucji, na których opieramy nasze bezpieczeństwo oraz przydatności kryteriów, za pomocą których oceniamy nasze postępowanie i relacje z drugim człowiekiem.
Berg Mary
Pamiętnik Mary Berg : relacja o dorastaniu w warszawskim getcie / przeł. Adam Tuz. Warszawa : Prószyński Media, 2016. - 431, [1] s.
Epicka opowieść o stracie i ocaleniu. W dniu swoich piętnastych urodzin, gdy niemiecka armia dławi Warszawę w coraz mocniejszym uścisku, Mary Berg przystępuje do spisywania pamiętnika. Jeszcze nie wie, że zanim zapełni dwanaście małych notesów, przyjdzie jej wycierpieć cztery lata terroru i zanotować sugestywne szczegóły niektórych z najważniejszych wydarzeń XX wieku.
Od oblężenia Warszawy do ostatecznego, brutalnego stłumienia powstania w getcie – autorka dokumentuje ciężką dolę uchodźców, życie nuworyszów, przymusowy werbunek do pracy, deportacje i heroizm bojowników ruchu oporu, którzy powstali przeciwko niemieckiemu uciskowi. Mary, uratowana wraz z rodziną dzięki alianckiej akcji wymiany więźniów, przemyciła z Warszawy pamiętnik rozpoczęty cztery lata wcześniej. Tym samym ujawniła jeden z najbardziej niewiarygodnych dokumentów z okresu II wojny światowej – jedyną w swoim rodzaju, osobistą opowieść o zetknięciu się kochającej życie dziewczyny z niesłychanym ludzkim cierpieniem, niezwykłą relację o jednym z najmroczniejszych rozdziałów historii.
Grynberg Mikołaj
Oskarżam Auschwitz : opowieści rodzinne / Mikołaj Grynberg ; ze wstępem Anki Grupińskiej. Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2014. - 302, [2] s.
Mikołaj Grynberg przedstawił w "Oskarżam Auschwitz" grupę osób, które zaliczają się do drugiego pokolenia, a mianowicie są dziećmi ocalałych z Holokaustu. Autor podróżował po Polsce, Stanach Zjednoczonych i Izraelu, szukając tych, których rodzice, choć żyją, dawno temu umarli emocjonalnie. Ich potomkowie bardzo różnie patrzą na swoją rzeczywistość, przyćmioną Zagładą Żydów. Jedni wstydzą się swojego pochodzenia, inni odwrotnie. Niektórzy nie chcą pamiętać, ale większość stara się upamiętnić w jakiś sposób ofiarę rodziców. Każdy ma swój powód, by odbyć rozmowę z autorem. Opowiadają między innymi, aby zachować pamięć o każdej jednostce, bo życie człowieka jest najważniejsze - choć Żydów mordowano masowo, każda śmierć boli osobno. Pragną utrwalić na papierze i w masowej pamięci innych ludzi historię swoich niekompletnych rodzin.
Bohaterowie "Oskarżam Auschwitz" otwarcie mówią o syndromie drugiego pokolenia, o własnej tożsamości obciążonej przeszłością rodziców, która staje się również ich przeszłością, ich bolesnymi wspomnieniami. Starają się nauczyć świat rozumienia ich problemów, zauważenia ich wagi i docenienia wysiłku, jaki wkładają w codzienne zmaganie się z wyobcowaniem, żyjąc z piętnem Holokaustu.
Kaźmierczak Marek
Auschwitz w Internecie : przedstawienia Holokaustu w kulturze popularnej / Marek Kaźmierczak. Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2012. - 405, [1] s.
Auschwitz – fakt społeczny funkcjonujący w cyberprzestrzeni, którego przedstawienia modelowane są przez mechanizmy właściwe dla kultury popularnej. Autor opisuje relacje między kulturą masową, kulturą popularną a mediami, w których rozpowszechniane są przekazy odnoszące się do Holokaustu, a także analizuje oraz interpretuje przykłady różnorodnych form przedstawiania Zagłady w Internecie – egzemplifikacje te pokazują osobliwość cyberprzestrzeni, a także jej (niekiedy ambiwalentną) użyteczność w podtrzymywaniu pamięci o Shoah. Niniejsza praca jest nowatorskim oraz interdyscyplinarnym ujęciem problemu. Nie ma publikacji w języku polskim oraz angielskim, które podejmowałyby zagadnienie przedstawień Holokaustu w Internecie w sposób porównywalny
do zaprezentowanego w książce.
Knopp Guido
Holokaust / Guido Knopp ; współpr. Vanessa von Bassewitz [et al.] ; z niem. Barbara Ostrowska. Warszawa : Świat Książki, 2011. - 350 s.
Próba udokumentowania najmroczniejszej karty nazizmu. Niemiecki historyk posłużył się materiałami zgromadzonymi podczas prac nad cyklem telewizyjnym o Holokauście. Autorom przedsięwzięcia udało się dotrzeć do ponad pięciuset świadków, przeanalizować dokumenty z ponad pięćdziesięciu archiwów.
Opowieść o ludobójstwie została podzielona na sześć części. Pierwsza dotyczy polowania na ludzi. Po ataku na Związek Radziecki niemieckie Einsatzkommanda przeczesywały domy, lasy i wszelkie możliwe kryjówki w poszukiwaniu przedstawicieli najbardziej znienawidzonej przez Hitlera nacji. Dochodziło do masowych rozstrzeliwań. Autor opierając się na dokumentach i relacjach ukazuje, że w zbrodnie zaangażowany był również Wehrmacht (choćby pogrom tarnopolskich Żydów z 7 lipca 1941 r.). Szczególnie wstrząsający jest opis mordowania najmłodszych. Te zbrodnie były dopiero początkiem tego, co miało nadejść. Hitler planował unicestwienie całego narodu żydowskiego. Rozdział drugi opowiada o kulisach podjęcia decyzji zorganizowanego mordu. Niemiecki historyk nie ma najmniejszych wątpliwości, co do faktu, że Hitler był siłą napędową holokaustu.
Kowalewska-Leder Justyna
Doświadczenie zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego / Justyna Kowalska-Leder. Wroclaw : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2009. - 365, [2] s.
Książka poświęcona jest doświadczeniu Zagłady widzianej z perspektywy żydowskiego dziecka. Wyjątkowość dziecięcego punktu widzenia polega na tym, że Holokaust nie burzy żadnej poprzedzającej go wizji świata, staje się natomiast obszarem pierwszych rozpoznań. Prowadzone tu analizy ukazują, w jaki sposób owe rozpoznania są dokonywane, gdzie w wypowiedziach dziecka przebiega granica wyrażalności, o której tak często mówimy w odniesieniu do kategorii traumy.
W pierwszej części zatytułowanej „Okupacyjne »tu i teraz«” przedmiotem rozważań są dzienniki i wypracowania napisane po polsku przez dzieci żydowskie podczas drugiej wojny światowej. Część druga „Literackie powroty do dzieciństwa czasu Zagłady” poświęcona jest polskiej literaturze wspomnieniowej, której autorzy wracają pamięcią do lat dziecinnych naznaczonych doświadczeniem Holokaustu.
Morawiec Arkadiusz
Literatura w lagrze, lager w literaturze : fakt, temat, metafora / Arkadiusz Morawiec. Łódź : Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej, 2009. - 455, [1] s.
Problemy najistotniejsze dla Arkadiusza Morawca to problemy stricte literaturoznawcze: formy opisu doświadczenia, problem konwencji literackiej oraz języka i jego kwestionowanych możliwości (niewyrażalność lagrowego doświadczenia). Wybór centralnej kategorii problemowej bezpośredniego doświadczenia i historycznoliteracki układ pracy wyraziście porządkują omawiany materiał, świadczą o rygorze intelektualnym, któremu podporządkowany jest dyskurs naukowy, a przede wszystkim prowadza do bardzo ciekawych wniosków, dotyczących ewolucji tematu lagrowego w literaturze. Chronologiczna segmentacja materiału doskonale eksponuje różnice pokoleniowe, inny stosunek do przeszłości i związaną z tym zmianę literackich konwencji.
z recenzji prof. dr hab. Seweryny Wysłouch
Newman Leonard S., Erber Ralph (red. nauk)
Zrozumieć zagładę : społeczna psychologia Holokaustu / red. nauk.: Leonard S. Newman, Ralph Erber ; tł.: Magdalena Budziszewska [et al.] ; red. nauk. przekł. Michał Bilewicz. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. - 349, [1] s.
Książka, która zmusza, by na nowo zastanowić się nad źródłem zła. Autorzy, odnosząc się do historii Holokaustu, wyjaśniają procesy psychologiczne kształtujące osobowość sprawców, biernych świadków oraz heroicznych altruistów ratujących ofiary. Próbują wniknąć w najbardziej mroczne zakątki ludzkiej psychiki, by zrozumieć przyczyny zbrodni Holokaustu i innych aktów ludobójstwa. Omawiają procesy grupowe i międzygrupowe, a także czynniki kulturowe oraz biologiczno-ewolucyjne mogące odpowiadać za występowanie zachowań zbrodniczych. Sformułowane przez nich wnioski mają charakter uniwersalny i wykraczają daleko poza ogólną teorię przemocy międzygrupowej.
Rees Laurence
Kaci i ofiary : okrucieństwa II wojny światowej i ich sprawcy / Laurence Rees ; przeł. Maciej Antosiewicz. Warszawa : Prószyński i S-ka, 2008. - 206, [2] s.
Wstrząsające portrety zbrodniarzy i bohaterów – ludzi, którzy w sposób szczególny zapisali się na kartach historii II wojny światowej. Laurence Rees przeprowadził setki wywiadów ze sprawcami najstraszniejszych wojennych okrucieństw i zbrodni, a także z ich ofiarami oraz tymi, których heroiczna postawa ocaliła ludzkie istnienia. Przedstawia trzydzieści pięć najbardziej niezwykłych postaci. Oto Estera Frenkiel, której udało się uratować kilku Żydów przed deportacją i śmiercią; Peter Lee, brytyjski oficer traktowany brutalnie w japońskiej niewoli; Zinaida Pytkina, funkcjonariuszka SMIERSZU, która znalazła przyjemność w zabiciu niemieckiego jeńca; Hiroo Onoda, japoński żołnierz, który poddał się dopiero dwadzieścia dziewięć lat po zakończeniu wojny i Petras Zelionka, Litwin, który zabijał Żydów – mężczyzn, kobiety i dzieci.
Wnikliwe portrety postaci poparte są starannymi badaniami historycznymi. Kaci i ofiary to książka o człowieku zdeterminowanym przez okoliczności, o odpowiedzialności za własne czyny i wyborach dokonywanych w sytuacji ekstremalnej.
Smith Lyn
Holokaust : prawdziwe historie ocalonych / Lyn Smith ; [tł.: Anna Puziewicz]. Warszawa : Wydawnictwo RM, 2011. - XIV, 338 s.
Opowieść o wymordowaniu przez reżim nazistowski ponad sześciu milionów ludzi, w większości Żydów. Ponad sto osób, świadków i uczestników, przedstawia nieubarwione, poruszające obrazy świata gett, obozów i marszów śmierci. Wśród historii mówiących o niewyobrażalnych potwornościach są jednak i takie, które świadczą o nadziei i przetrwaniu.
Stöcker-Sobelman Joanna
Kobiety Holokaustu : feministyczna perspektywa w badaniach nad Shoah : kazus KL Auschwitz-Birkenau /Joanna Stöcker-Sobelman. Warszawa : Wydawnictwo Trio, 2014. - 154, [1] s.
Autorka po raz pierwszy pokazuje polskiemu czytelnikowi prowadzone badania feministyczne nad Holokaustem, przedstawia jego dokonania, a następnie zajmuje się specyfiką rodzajowych doświadczeń kobiet w Oświęcimiu-Brzezince. Wykorzystując dostępne świadectwa, opisuje doświadczenia, które są charakterystyczne dla kobiet, zarówno w aspekcie chronologicznym, jak i merytorycznym. Autorka precyzuje treści doktryny nazizmu w odniesieniu do kobiet z uwzględnieniem elementów seksizmu i antysemityzmu, co jest udaną próbą pogłębienia tych pojęć.
Szpytma Mateusz, Szarek Jarosław
Rodzina Ulmów : w hołdzie miłosiernym : przejmująca historia polskiej rodziny, która poświęciła swoje życie, ratując Żydów / Mateusz Szpytma, Jarosław Szarek ; [zdj. Józef Ulma et al.]. Wyd. 3 popr. i uzup. Kraków : Dom Wydawniczy "Rafael", cop. 2014. - 96 s.
Przejmująca historia polskiej rodziny, która poświęciła swoje życie, ratując Żydów.
Trojański Piotr (red.)
Auschwitz i Holokaust :dylematy i wyzwania polskiej edukacji / pod red. Piotra Trojańskiego. Oświęcim : Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2008. - 397 s., [4] s.
Inspiracją do powstania tej książki była ogólnopolska konferencja naukowo-dydaktyczna pt. Auschwitz i Holokaust – dylematy i wyzwania polskiej edukacji" zorganizowana przez Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście we współpracy z Centrum Badania Holokaustu UJ, która odbyła się w październiku 2008 r. Jej głównym celem było podsumowanie polskiego dorobku naukowo-dydaktycznego w tej dziedzinie oraz zastanowienie się nad obecnymi dylematami i wyzwaniami związanymi z nauczaniem o Auschwitz i Holokauście w przyszłości.
Przedmiotem refleksji dydaktycznej są zarówno metody, jak i środki dydaktyczne do nauczania o Auschwitz i Holokauście. Rozważania te dotyczą np. kwestii wykorzystania w szkole audiowizualnych relacji Ocalonych z zagłady i jej świadków, sztuki współczesnej, twórczości artystycznej więźniów, technik audiowizualnych, historii oralnej, pracy metodą dramy czy WebQuest.
Książka umiejętnie łączy sferę nauki ze sferą dydaktyki. Teksty wybitnych badaczy dziejów edukacji, także psychologów, dobrze korespondują z tym, co mają do powiedzenia praktycy edukacji. Stanowi ona zatem cenny materiał pomocniczy dla osób zajmujących się nauczaniem o Holokauście, przede wszystkim nauczycieli, jak i dla tych wszystkich, którzy zajmują się upamiętnianiem i upowszechnianiem wiedzy na ten temat.
Bauman, Zygmunt
Świat nawiedzony / Bauman, Zygmunt. Więź. - 2007, [nr] 8/9, s. 48-58
Biskup, Radosław
Obrzeża Holokaustu czyli przełamywanie pewnego tabu w literaturze historycznej / Radosław Biskup. Wiadomości Historyczne. - 2011, nr 6, s. 47-50
Brodowska, Agnieszka
Pamięć, świadomość, odpowiedzialność / Agnieszka Brodowska. Głos Nauczycielski. - 2015, nr 18, s. 15
Bukalska, Patrycja
"Ciągle jest ze mną mój smutek" : umarł Szymon Wiesenthal, "sumienie Holokaustu" / Patrycja Bukalska. Tygodnik Powszechny. - 2005, nr 40, s. 5
Byryła, Sławomir
Holokaust jako temat lekcji języka polskiego / Sławomir Buryła. Polonistyka. - 2004, nr 4, s. 21(213)-25(217)
Czepik, Barbara
Jak skutecznie nauczać o zagładzie? / Barabara Czepik. Wiadomości Historyczne . - 2014, nr 1, s. 13-15
Dekoven Ezrahi, Sidra
Holokaust a zmieniające się granice sztuki i historii / Sidra DeKoven Ezrahi ; tł. Maciej Michalski. Literatura na Świecie. - 2004, nr 1/2, s. 163-181
Dzierżanowski, Marcin
Karski, bohater nieromantyczny / Marcin Dzierżanowski. Wprost. - 2010, nr 28, s. [42]-44
Engelking-Boni, Barbara
Sen o Zagładzie : wywiad z Barbarą Engelking-Boni / rozm. przepr. Michał Okoński. Przegląd Edukacyjny. - 2007, nr 5, s. 20-23
Holzmann, Avner
Holocaust w literaturze hebrajskiej / Avner Holzmann. Teksty Drugie. - 2004, nr 5, s. 142-151
Klein, Hillel
Procesy identyfikacji i zaprzeczenie w cieniu nazizmu / Hillel Klein, Ilany Kogan ; tł. Jacek Bomba. Psychoterapia. - 2007, nr 4, s. [17]-25
Koschany, Rafał
Ucieczka i pamięć : o filmie "Biegnij, chłopcze, biegnij" / Rafał Koschany. Polonistyka. - 2014, nr 3, s. 9-11
Kowalska-Leder, Justyna
Okupacyjna działalność w pisanych po polsku dziennikach dzieci Holokaustu / Justyna Kowalska-Leder. Teksty Drugie. - 2009, nr 4, s. 39-61
Krajewski, Stanisław (oprac.)
Czas, by odnowić zaangażowanie : budowanie nowej relacji między Żydami a chrześcijanami : oświadczenie przyjęte w Berlinie, 5 lipca 2009 r., przez Międzynarodową Radę Chrześcijan i Żydów / oprac. Stanisław Krajewski. Więź. - 2009, [nr] 10, s. 97-103
Krupa, Bartłomiej
Świadkowie Shoah a sytuacja szkolna, czyli o odzyskaniu podmiotu / Bartłomiej Krupa. Polonistyka. - 2005, nr 6, s. 29(349)-34(354)
Kuczyńska-Koschany, Katarzyna
"Nosiłem w sobie strach i nie znałem języka, którym bym mógł mówić" : o Czarnych sezonach Michała Głowińskiego / Katarzyna Kuczyńska-Koschany. Polonistyka. - 2008, nr 9, s. 36-41
Markiewicz-Zymonik, Beata
Przyszłość pamięci : wokół berlińskiego Pomnika Holokaustu / Beata Markiewicz-Zymonik. Więź. - 2006, [nr] 5, s. 52-56
Milerski, Bogusław
Edukacja o holokauście w szkołach publicznych w Polsce : między pamięcią historyczną a edukacją obywatelską / Bogusław Milerski. Ruch Pedagogiczny. - 2009, nr 5/6, s. 21-[37]
Morawiec, Arkadiusz
Holokaust i postmodernizm : o "Tworkach" Marka Bieńczyka / Arkadiusz Morawiec. Ruch Literacki. - 2005, z. 2, s. [193]-209
Niklewicz, Beata
Rozmawiamy o Holokauście w gimnazjum ? / Beata Niklewicz. Język Polski w Gimnazjum. - R. 15, nr 2 (2013/2014), s. 89-94
Nowel, Ewa
W obcoświecie Holokaustu / Ewa Nowel. Język Polski w Gimnazjum. - R. 12, nr 1 (2010/2011), s. 42-56
Pocica, Beata
Drugie życie Dzieci Holocaustu w opowiadaniach I. Amiel i w Maus Opowieść ocalałego A. Spiegelmana / Beata Pocica. Język Polski w Gimnazjum. - R. 16, nr 2 (2014/2015), s. 69-79
Pogorzelska, Marzanna
Lekcja języka - lekcją praw człowieka : uprzedzenia i antysemityzm : holokaust / Marzanna Pogorzelska. Języki Obce w Szkole. - 2009, nr 1, s. 121-124
Prot, Katarzyna
Badania nad skutkami Holokaustu / Katarzyna Prot. Psychoterapia. - 2009, nr 4, s. [65]-76
Przymuszała, Beata
Spory o godność w dyskursie holokaustowym / Beata Przymuszała. Polonistyka. - 2012, nr 8, s. 12-15
Przymuszała, Beata
Wobec żydowskiego piętna - tekst jako "wyjście z szafy" / Beata Przymuszała. Polonistyka. - 2008, nr 9, s. 12-18
Roskies, David G.
Czym jest literatura Holokaustu / David G. Roskies ; tł. Monika Adamczyk-Garbowska. Literatura na Świecie. - 2005, nr 9/10, s. 225-249
Rutkowska, Marta
Sześć milionów czy więcej? : o Holokauście i ,,osmaleniu'' : scenariusz lekcji dla klas ponadgimnazjalnych / Marta Rutkowska - (Dialog z tradycją ). Zeszyty Szkolne. - 2005, nr 3, s. 102-117
Rzędowska, Anna
Dzień Pamięci o Holokauście : (montaż poetycki adresowany do uczniów szkoły ponadgimnazjalnej) / Anna Rzędowska. Wszystko dla Szkoły. - 2011, nr 7/8, s. 30-32
Salański, Witold
Człowiek, który chciał powstrzymać Holokaust / Witold Salański. Głos Nauczycielski. - 2014, nr 1, s. 11
Salański, Witold
Człowiek, który chciał powstrzymać Holokaust : zakończył się rok Jana Karskiego / Witold Salański. Głos Nauczycielski. - 2015, nr 3, s. 10-11
Szuchta, Robert
Tematyka Holokaustu w najnowszych gimnazjalnych podręcznikach do nauczania WOS : (stan na kwiecień 2010 r.) / Robert Szuchta. Wiadomości Historyczne. - 2010, nr 4, s. 34-38
Szuchta, Robert
Tematyka Holokaustu w najnowszych gimnazjalnych podręcznikach do nauczania WOS : (stan na kwiecień 2010 r.). Cz. 2 / Robert Szuchta. Wiadomości Historyczne. - 2010, nr 5, s. 32-41
Szuchta, Robert
Yad Vasfem : lekcja żywej historii / Robert Szuchta. Mówią Wieki. - 2005, nr 8, s. 53-57
Tanay, Emanuel
Powstanie w getcie warszawskim : mit i rzeczywistość / Emanuel Tanay. Psychoterapia. - 2007, nr 2, s. [79]-93
Trzeciak, Marta
Co sztuka może powiedzieć o holokauście? / Marta Trzeciak. Polonistyka. - 2008, nr 10, s. 54-58
Tych, Feliks
Piąte - nie zabijaj / Feliks Tych ; rozm. przepr. Maria Aulich. Głos Nauczycielski. - 2008, nr 17, s. 7
Ubertowska, Aleksandra
"Pisałem sercem i krwią " : poetyka kobiecych autobiografii holokaustowych / Aleksandra Ubertowska. Ruch Literacki. - 2008, nr 6, s. [617]-630
Vice, Sue
Literatura Holokaustu / Sue Vice ; tł. Tomasz Dobrogoszcz. Literatura na Świecie. - 2005, nr 9/10, s. 251-263
Young, James E.
Holokaust w świadectwach filmowych i w świadectwach wideo / James E. Young. Literatura na Świecie. - 2004, nr 1/2, s. 245-265
Żiżek, Slavoj
Komedia obozowa / Slavoj Żiżek. Teksty Drugie. - 2004, nr 5, s. 135-141
Żurek, Elżbieta
Holokaust w literaturze polskiej : ćwiczenia dla klas ponadgimnazjalnych / Elżbieta Żurek. Zeszyty Szkolne. - 2007, nr 4, s. 75-79